Bóng đá Somalia: Dưới bóng đen thần chết

Là một đất nước vốn đã phải chịu đựng sự khốn khổ bởi những bạo loạn và xung đột trong suốt nhiều năm qua và nay lại bị tàn phá nặng nề bởi hạn hán khủng khiếp, Somalia đang cố gắng hồi sinh bằng việc đưa thể thao, mà cụ thể là bóng đá, trở lại với người dân, giúp họ gần nhau hơn và vơi đi những âu lo cuộc sống.

Tình trạng bất ổn và sự tàn phá đã trở thành quen thuộc đối với những người dân Somalia. Quốc gia Đông Phi này hiện bị ảnh hưởng nặng nề bởi chủ nghĩa gia tộc, phe cánh cực đoan và những quy định hà khắc của các lãnh chúa, nhất là sau sự sụp đổ của chính phủ từ cuối những năm 1980.

Al Shabab, nhóm vũ trang khét tiếng nhất hiện nay, là những kẻ đã tham gia vào nhiều tội ác tàn bạo, giết nhiều người Somalia vô tội. Mục tiêu chính của nhóm, vốn quan hệ chặt chẽ với tổ chức khủng bố quốc tế Al Qaeda, là lật đổ chính phủ Somalia. Trong tham vọng quyền lực và địa vị, các nhóm vũ trang hoặc gia tộc tương tự đã giết hết hàng triệu dân thường vô tội.

Những đứa trẻ Somalia chơi bóng trên đường phố ở Mogadishu- Ảnh Internet

Hàng trăm ngàn người khác đã phải trốn chạy khỏi Somalia và sự hỗn loạn ấy ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động thể thao. Những tài năng bóng đá trẻ hoặc bị các nhóm vũ trang thu dụng, hoặc quá sợ hãi cho mạng sống để có thể chơi bóng, thỏa mãn niềm đam mê và nuôi dưỡng ước mơ trở thành cầu thủ chuyên nghiệp.

Al Shabab khét tiếng không chỉ bởi những tội ác tàn bạo mà còn vì lập trường cực đoan của chúng với bóng đá Somalia. Nhóm này cấm người Somalia chơi và xem bóng đá trên ti vi, đồng thời đe dọa giết hại bất cứ ai chúng bắt gặp dám thực hiện một trong hai việc trên. Và chúng không nói suông. Trong thời gian diễn ra World Cup 2010 ở Nam Phi, hai thanh niên Somalia đã bị giết khi đang xem một trận bóng đá trên ti vi.

Một ví dụ đáng buồn nữa cho việc Al Shabab thi hành lệnh cấm của chúng là cái chết bi thảm của ngôi sao bóng đá đang lên Abdi Salaan Mohamed Ali trong một vụ đánh bom xe làm chết thêm 10 người khác vài tháng trước. Nhóm này cũng là chủ nhân của vụ bắt cóc tuyển thủ quốc gia 19 tuổi Sa’ad Saleh Hussain tại thành phố Afgoye cách thủ đô 30 km về phía nam cũng chỉ vài tháng trước đây.

Một số ông chủ của các CLB bóng đá địa phương cũng bị bắt giữ và tra tấn vì tội... “làm lạc lối thanh thiếu niên”. Ngay cả cánh nhà báo cũng không nằm ngoài mục tiêu của chúng khi một nhà báo Somalia bị giết hại vào tháng 3 năm ngoái sau khi chúng tổ chức bao vây một trận bóng đá. Chủ tịch Liên đoàn bóng đá Somalia thậm chí cũng chỉ thoát khỏi một cuộc ám sát trong đường tơ kẽ tóc.

Lịch sử của bạo lực, xung đột và tội ác trong suốt 20 năm qua đã tác động vô cùng tiêu cực tới sự phát triển của bóng đá Somalia. Là một quốc gia với đông đảo người hâm mộ thể thao cuồng nhiệt và sở hữu không ít những cầu thủ bóng đá tiềm năng nhưng bóng đá Somalia không thể ngóc đầu lên được. Phần lớn các cầu thủ đã phải trốn chạy khỏi quê hương để tìm kiếm cơ hội phát triển sự nghiệp tốt hơn hoặc chỉ đơn giản là để được chơi bóng mà không phải nơm nớp lo sợ cho mạng sống của mình.

Có thể kể ra một số cầu thủ Somalia đang chơi bóng tại châu Âu hiện nay, như Issa Aden Abshir (Eidsvold, Na Uy), Liban Abdi (Ferencvaros, Hungary), Ayub Daud (Juventus, cho Gubbio tại Serie B mượn) hay Abisalam Ibrahim (Man City, cho NEC Nijmegen ở Hà Lan mượn). Abshir, hay còn có tên Cisse Aadan Abshir, là đội trưởng và cầu thủ ghi bàn xuất sắc nhất mọi thời đại của bóng đá Somalia. Còn Ibrahim chính là cầu thủ đầu tiên của Somalia nói riêng và cả khu vực Đông Phi nói chung được chơi bóng tại Premier League.

Chỉ có ở Somalia + Trong thời gian diễn ra World Cup 2010 tại Nam Phi, hai thanh niên Somalia đã bị giết hại khi đang xem một trận bóng đá trên ti vi. + Sân vận động Mogadishu, nơi từng là một trong những sân bóng ấn tượng nhất Đông Phi với sức chứa 70.000 chỗ ngồi, giờ đây trở thành Trung tâm tuyển quân và huấn luyện cho Al Shabab. + Đội tuyển quốc gia phải tập luyện và thi đấu trong khuôn viên Học viện cảnh sát, trên một sân bóng lầy lội và không có cả khung thành. Chấm dứt sự khốn cùng Mặc dù sở hữu nhiều cầu thủ có tài năng và tố chất tuyệt vời nhưng thực tế đội tuyển quốc gia Somalia lại đang đứng thứ 190 trên bảng xếp hạng của FIFA, thứ 49 ở châu Phi. Somalia chưa bao giờ vượt qua vòng loại Cúp các quốc gia Châu Phi cũng như World Cup. Liên đoàn bóng đá Somalia, thành lập năm 1951 và gia nhập FIFA năm 1962, gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì hệ thống đào tạo trẻ cũng như cơ sở hạ tầng liên quan đến bóng đá do sự hiện diện quân sự ở hầu khắp đất nước. Sân vận động Mogadishu, từng là một trong những sân bóng ấn tượng nhất Đông Phi với sức chứa 70.000 chỗ, giờ trở thành Trung tâm tuyển quân và huấn luyện cho Al Shabab. Trong khi đó, đội tuyển quốc gia phải tập luyện và thi đấu trong học viện đào tạo cảnh sát, trên một sân bóng lầy lội và... không có khung thành. Vì điều đó mà mới đây Liên đoàn bóng đá Somalia vừa phát động một chiến dịch với khẩu hiệu “Put down the gun, pick up the ball” (Tạm dịch: Hãy hạ súng xuống và nhặt trái bóng lên) nhằm khuyến khích những người trẻ Somalia chơi bóng nhiều hơn và tránh xa súng đạn, bạo lực. Liên đoàn bóng đá Somalia cũng đã bổ nhiệm những đại diện phụ trách kỹ thuật và hành chính tại châu Âu và Bắc Phi để thúc đẩy và tiếp nhận những hỗ trợ cho đội tuyển bóng đá quốc gia đồng thời huy động tài chính nhằm tái thiết lại những cơ sở hạ tầng bóng đá. Khóa học đầu tiên dành cho các huấn luyện viên trẻ Somalia đã được tổ chức vào tháng 5/2010 tại trung tâm của Hội sinh viên Somalia ở Mogadishu. Đã có ít nhất 28 người tham gia khóa học này, khóa học mà Liên đoàn hứa hẹn sẽ duy trì tổ chức mỗi 6 tháng. Liên đoàn đã và đang làm việc hết sức để phát triển bóng đá ở Somalia. Hy vọng rằng với những nỗ lực ấy cùng sức sống và niềm đam mê trái bóng mãnh liệt của những cậu bé Somalia, sự khốn cùng của hàng triệu con người nơi đây sẽ đến hồi kết thúc.