Tìm người thầy tốt
Cảm hứng là một khái niệm chung chung thuộc lý tính nhưng trong công việc, đặc biệt là những công việc với cường độ cao và sức ép không ngừng gia tăng, cảm hứng đôi khi đóng vai trò quan trọng trong mức độ thành công. Với các HLV ở Premier League, họ cần một thứ vũ khí kiểu vậy để cân bằng mọi thứ.
Trước khi làm thầy, ai trong đời cũng từng trải qua những khoảng thời gian làm trò. Người soi đường chỉ lối cho giới huấn luyện là những HLV thuộc thế hệ đi trước.
Brendan Rodgers thi đấu chuyên nghiệp từ năm 13 tuổi. Đến năm lên 16, ông đỗ đầu trong bài sát hạch của học viện trẻ Reading. Vì điều kiện cơ sở vật chất ngày ấy không đáp ứng đủ nơi ăn chốn ở cho học viên nên tối thứ Sáu hằng tuần, Rodgers lên máy bay về Bắc Ireland. Sáng sớm thứ Hai, Rodgers quay lại Anh và 3 năm liền, tuần nào cũng vậy, HLV trưởng đội 1 Ian Branfoot đứng đợi Rodgers ở sảnh chính sân bay.
Jose Mourinho và Andre Villas-Boas cùng thần tượng Bobby Robson và lấy huyền thoại người Anh trên ghế chỉ đạo làm hình mẫu. Đầu thập niên 90 thế kỷ trước, trong lần làm phiên dịch ở Sporting Lisbon, Mourinho được tiếp xúc với Bobby Robson và nghe ông thuyết giảng về sự tiến hóa của chiến thuật bóng đá. Villas-Boas thuở thiếu thời là CĐV ruột của Porto và trùng hợp là ông sống cùng tòa nhà với Bobby Robson. Một ngày hè tháng 7/1995, Bobby Robson bắt gặp cậu bé Villas-Boas mặc áo Porto tự chơi với trái bóng ngoài hành lang, ông quyết định đưa HLV trưởng của Zenit ngày nay tới sân tập của Porto quan sát.
 |
| HLV Moyes và Rodgers được rèn dũa trong môi trường khắc nghiệt của Premier League |
Về cơ bản, xuất phát điểm của những HLV hàng đầu thế giới giống bao người bình thường khác. Họ cũng mất công học hỏi, tìm ra tấm gương noi theo và nắm lấy nguồn cảm hứng bất tận mà hình mẫu mang lại. “Không có Bobby, không có tôi của ngày hôm nay”, Mourinho chia sẻ với tác giả cuốn sách.
Đừng sợ bản thân
Chủ nghĩa thần tượng luôn đem lại những hệ lụy tiêu cực. Một trong số đó là nỗi ám ảnh chính bản thân do suy nghĩ “Làm cách nào để trở thành phiên bản 2 của người đi trước?” cứ lởn vởn trong đầu các HLV.
Watford là CLB đầu tiên Rodgers nắm toàn quyền chỉ đạo, từ học viện trẻ, công việc làm ăn ngoài sân tới chiến lược tham gia TTCN. Bảy tháng ở Watford là khoảng thời gian tươi đẹp nhất trong quãng đường Rodgers đi qua. Ông chắc mẩm sẽ gắn bó với CLB từ 4 đến 6 năm nữa.
Điện thoại reo, phía bên kia đầu dây là Chủ tịch Reading - người bạn thân của Rodgers gần một thập kỷ. Rodgers được mời về dẫn dắt Reading. Ông không muốn phụ tình Watford song Reading là chuyến tàu đưa Rodgers đến với thế giới bóng đá. Đến Reading nghĩa là về nhà. Rodgers nhanh chóng vượt qua mặc cảm, xách hành lý tới phòng chủ tịch, chào tạm biệt CĐV Watford và bắt đầu chương mới trong cuộc đời.
Dù sau này, Rodgers sớm chia tay Reading vì bất đồng quan điểm với ban cố vấn nhưng quyết định ấy lại có ảnh hưởng tích cực tới quãng thời gian sau này của ông. Trở về mái nhà thân thuộc, Rodgers rũ bỏ gánh nặng tâm lý, thử nghiệm bóng đá tấn công đề cao kiểm soát vốn bị bài trừ ở xứ sương mù với Reading. Trận đầu tiên trên cương vị thuyền trưởng ở …, Rodgers giúp Reading đè bẹp Burton Albion 5-1 ở vòng 1 League Cup. Bây giờ, khán giả đều biết Liverpool là CLB hiếm hoi thuần chất Anh nhưng từ bỏ lối chơi “kick and run” (tạm dịch “sút và chạy”) truyền thống để đi theo lối đá ban bật đoạn ngắn đang thịnh hành vài năm trở lại đây.
Vào ngày sinh nhật thứ 70, Sir Alex bông đùa: “Tôi già rồi, chắc chả làm được nữa đâu”. Sir Alex làm thế như một cách tự động viên bản thân phải không ngừng cố gắng cho xứng với tước hiệp sỹ nữ hoàng Anh trao tặng. Hai năm cuối trước ngày giải nghệ, Sir Alex thêm 2 danh hiệu Premier League vào bộ sưu tập. Mourinho nhìn vào câu chuyện của Sir Alex và tự nhắc nhở bản thân: “Tôi sợ tuổi già lắm, nhưng 20 năm nữa tôi vẫn sẽ lao động miệt mài như ông ấy”.
Trau dồi kiến thức
Con người cảm thấy tự ti chỉ vì họ chưa đủ hiểu biết về thế giới không ngừng vận động xung quanh. Kiến thức là vô biên nhưng ở một chừng mực nào đó, nắm bắt những thông tin cơ bản nhất trong một ngày là liều thuốc giúp các HLV trấn an bản thân bởi khi ấy, họ sẽ có cảm giác “À, tôi là người tân tiến”.
Hơn 10 năm đảm nhiệm công tác đào tạo trẻ của Reading, Brendan Rodgers luôn dành ra 3 tối mỗi tuần đăng ký lớp “Xây dựng chiến lược” của những nhà kinh doanh tương lai. Năm 28 tuổi, Sam Allardyce theo học khóa PFA ở trường đại học tổng hợp St Helens bởi giáo trình quản lý cấp cao PFA cung cấp có thể áp dụng thực tiễn vào thế giới bóng đá. David Moyes đã hai lần tham gia khóa cấp bằng HLV hạng A của UEFA, một lần ở Anh, một lần ở Scotland để rèn luyện kỹ năng mềm ở những lớp học khác nhau.
Năm 1998, Moyes bắt đầu chuyến phiêu lưu của mình trong cabin huấn luyện. Ông tham gia chương trình do LĐBĐ Anh tài trợ, bao gồm vé máy bay, tiền vào cửa và phí thuê khách sạn trong 1 tuần tại Pháp dịp World Cup 1998. Moyes muốn có nhiều trải nghiệm hơn nữa ở mảnh đất hình lục lăng - biểu tượng của làng túc cầu châu Âu thời bấy giờ. Nhưng tiền trợ cấp từ FA không đủ cho Moyes chi trả phí sinh hoạt. Ông quyết định thuê ô tô, tự lái qua các miền quê nước Pháp, gõ cửa từng trung tâm huấn luyện hàng đầu tại đây trước khi dừng chân ở biên giới giữa Bỉ và Hà Lan.
Một chuyến đi kỳ thú nhưng nhiều xúc cảm, nơi Moyes bị bỏ lại giữa cánh đồng khi lốp xe hỏng, nơi ông trực tiếp đương đầu với đám cướp vặt. “Thêm trải nghiệm là thêm bản lĩnh sống”, Moyes tâm sự.
