Trước hết, tôi cho rằng chúng ta nên chia sẻ khó khăn cho ngành thể thao khi tổ chức SEA Games 31. Việc đăng cai SEA Games, với các nước Đông Nam Á, là vinh dự nhưng cũng là trách nhiệm. Theo hiến chương của Liên đoàn Thể thao Đông Nam Á, các nước sẽ lần lượt đăng cai, trừ những sự cố về thiên nhiên hoặc chiến tranh. Những nước có nền thể thao phát triển đã tổ chức nhiều lần. Thái Lan, Indonesia, Singapore hay Malaysia đều nhiều lần đăng cai đại hội.
Một tiết mục trong buổi tổng duyệt cho lễ khai mạc SEA Games 31. Ảnh: Việt Linh.
Đối mặt nhiều khó khăn
Theo lịch trình, chúng ta sẽ là chủ nhà vào năm 2021. Tuy nhiên, vì đại dịch Covid-19 nên thời gian tổ chức được lùi lại. Dù vậy, phải tới đầu năm nay mới quyết định được thời điểm và các công tác chuẩn bị chỉ được tiến hành từ đầu tháng 2. Thời gian là thách thức lớn cho ngành thể thao. Thời gian để chuẩn bị cho Đại hội rất quan trọng. Vì vậy, những người làm thể thao gặp nhiều khó khăn.
Một yếu tố nữa là SEA Games lần trước, ngành thể thao là Ủy ban Thể dục - Thể thao trực thuộc chính phủ. Tới lần này, Tổng cục TDTT chỉ là một trong 26 đơn vị trực thuộc Bộ Văn Hóa - Thể thao và Du lịch. Ngành thể thao bị hạn chế về mặt phạm vi, trách nhiệm và quyền hạn. Chính hạn chế này dẫn tới việc phụ thuộc vào cơ chế bộ đa ngành. Ngành thể thao không được trực tiếp làm việc với các cơ quan hay địa phương khác, mà phải thông qua bộ trước
Một vấn đề nữa là chúng ta phải thấm nhuần chỉ đạo và thực hiện tốt chỉ đạo của Chính phủ, phải nêu cao ngọn cờ fair-play trong thể thao. Thi đấu trung thực, cao thượng, không dùng những chiêu trò gây hại cho người khác để thu lợi về cho mình. Đây là tư tưởng cần khắc phục ở thể thao khu vực. Việt Nam làm được điều này, nêu cao ngọn cờ này là việc đáng ca ngợi.
Tuy nhiên, tôi cho rằng trong đội ngũ quản lý, không phải ai cũng thông suốt. Chương trình thi đấu 40 môn, trong đó 15-17 môn không nằm trong chương trình Olympic và có khoảng 24 môn thể thao Olympic. SEA Games 31 có thể tổ chức 30 môn là đủ. Chúng ta tập trung cao hơn cho các môn thể thao Olympic mà lại đứng đầu được thì là quá tốt. Các môn Olympic giành chiến thắng với lượng huy chương nhiều mới là điều đáng mừng.
Công tác đón tiếp, đối ngoại và đặc biệt là mua sắm trang bị thi đấu, dụng cụ thiết bị thi đấu của tất cả môn thi đấu cũng là những vấn đề đáng bàn. Công tác đón tiếp khách nước ngoài phải vượt qua nhiều lúng túng thì mới tiến hành tốt công việc được.
Khoảng 3.000 tình nguyện viên tham gia phục vụ SEA Games 31. Ảnh: Minh Chiến.
Những tín hiệu tích cực
SEA Games 2003 diễn ra với 8.000 tình nguyện viên. Đại hội lần này chúng ta chỉ có 3.000 tình nguyện viên, ở tất cả lĩnh vực. Các tình nguyện viên được tập huấn gấp gáp và tất nhiên sẽ ảnh hưởng tới tính chuyên nghiệp cũng như vận hành. Theo quan sát của tôi, từ ban tổ chức trung ương tới ban tổ chức địa phương đều chuẩn bị khẩn trương, làm việc với cường độ cao.
Về cơ chế điều hành, tổ chức, ngành thể thao gặp nhiều khó khăn. Dù vậy, một số thuận lợi cơ bản như kinh nghiệm tổ chức các đại hội thể thao quốc tế, trong đó có SEA Games.
Thuận lợi thứ 2 là tính ổn định về thành tích. Từ 2003 tới nay, các Đoàn Thể thao Việt Nam thường đứng trong top 3 tại SEA Games. Trình độ thể thao và lực lượng VĐV tương đối ổn định, được đào tạo có hệ thống ở các địa phương cho tới các trung tâm thể thao quốc gia. Nó trở thành nề nếp và thể thao Việt Nam lâu nay, trong chiến lược luôn coi SEA Games là mục tiêu chính. Có thể nói, Việt Nam có đủ lực lượng VĐV chuyên nghiệp và sẵn sàng thi đấu, hoàn thành nhiệm vụ tại SEA Games lần này.
Nhận định sáng sủa nhất là sự tiến bộ của các môn thể thao Olympic. Đặc biệt, từ SEA Games 2015 tại Singapore đến nay là sự tiến bộ và thắng thế của các môn Olympic, điển hình là điền kinh, bơi và TDDC. Ngoài ra, các môn thể thao truyền thống khác vẫn giữ được thành tích. Những môn Olympic mới như đua thuyền, đấu kiếm, cử tạ, bắn cung cũng gặt hái được thành tích cao. Bóng chuyền, bóng bàn và đặc biệt là 2 đội tuyển bóng đá cho thấy sự tiến bộ lớn.
Những tín hiệu đó đưa chúng ta cái nhìn tổng quan tương đối sáng sủa trong số các đoàn tham gia thi đấu.
Đoàn Thể thao Việt Nam đặt mục tiêu phấn đấu đứng nhất toàn đoàn. Như tôi đã nói nhiều lần, muốn lấy SEA games là bàn đạp để tiến đến đấu trường cao hơn thì phải nâng cao trình độ cho các môn Olympic. Tôi muốn những môn đó sẽ đứng ở top đầu.
Chúng ta cũng hy vọng dù có khó khăn về thời gian và cơ chế vận hành, nhưng công tác thi đấu có thể suôn sẻ. Các công tác khác, có thể vẫn vấp phải vướng mắc và khắc phục. Lễ khai mạc là ví dụ. Chúng ta chuẩn bị với thời gian quá gấp gáp thì chất lượng còn là dấu hỏi. Chúng ta hãy cùng hy vọng sự bất ngờ.
Nhờ sự tích cực của các địa phương và với khí thế như sân bóng đá Thiên Trường và sân Phú Thọ, chúng ta có quyền hy vọng là SEA Games năm nay sẽ diễn ra sôi nổi và thành công, trong điều kiện vượt khó do đại dịch.
