Thế nhưng, nhà cầm quân nào cũng cần những tiền vệ phòng ngự - người có thể “bóp nghẹt” mọi ý tưởng tấn công để bảo vệ khung thành từ xa và do đó, lịch sử bóng đá luôn rất cần những tiền vệ phòng ngự - kẻ giết chết những tiền vệ công.
Tiền vệ công, như cách hiểu đơn giản nhất của nó, là một cầu thủ chơi ở khu vực giữa sân có thiên hướng tấn công, hỗ trợ cho các tiền đạo mà những Rui Costa, Zinedine Zidane hay Juan Roman Riquelme là những đại diện tiêu biểu. Đó là những người có thể đảm nhận một lúc cả 2 vai trò kiến tạo và đạo diễn lối chơi. Họ có tầm quan sát tuyệt vời, cùng kỹ năng chuyền bóng và kỹ thuật thượng thừa.
 |
| Chelsea đang là CLB có hàng tiền vệ thuộc hàng mạnh nhất tại Premier League. Ảnh: Internet |
Những cầu thủ dạng này thường di chuyển liên tục ở khu vực nửa sân của đối thủ, phối hợp ban bật với các đồng đội, và luôn tìm cách đột nhập vào vòng cấm mỗi khi có cơ hội. Chính vì thế, vai trò của họ đặc biệt quan trọng trong cách vận hành lối chơi của mỗi đội bóng và việc tìm cách khắc chế họ là mấu chốt để giành chiến thắng trong từng trận đấu.
Do đó, tiền vệ phòng ngự được ra đời và có vai trò đặc biệt quan trọng. Những ai đánh giá thấp vai trò của họ thì đó chắc chắn là một sai lầm nghiêm trọng. Tuy họ không mang đến những cảm xúc thăng hoa, những khoảnh khắc diệu kỳ làm bùng nổ các khán đài nhưng để giành chiến thắng, tiền vệ phòng ngự chính là chìa khoá.
Trong những thập kỷ trước, với sự lên ngôi của sơ đồ 4-4-2 hoặc phần nào đó là 4-3-3, tất cả các huấn luyện viên đều giành một vị trí bất khả xâm phạm cho tiền vệ phòng ngự. Manchester United trong cuối những năm 90, đầu những năm 2000 luôn cần Roy Keane cũng chính vì lẽ đó. Bức tường thành Roy Keane ở khu vực giữa sân sẽ tạo niềm tin cho những Cole, Yorke, Beckham, Giggs ở phía trên thoải mái tham gia tấn công và hoàn toàn yên tâm ở hậu tuyến. Hoặc những đội bóng theo đuổi 4-3-3 mà Barca là đại diện tiêu biểu nhất vẫn cần những mẫu “công nhân” như Sergio Busquets.
Trong giai đoạn hiện nay, với sự thống trị gần như tuyệt đối của sơ đồ 4-2-3-1, nhiều huấn luyện viên luôn ưu tiên sử dụng đến 2 tiền vệ phòng ngự ở khu vực giữa sân hoặc một tiền vệ phòng ngự cùng một cầu thủ có khả năng công thủ toàn diện. Bayern thời Jupp Heynckes có Javi Martinez-Bastian Schweinsteiger, Chelsea hiện tại có Matic-Fabregas, Man City có Yaya Toure-Fernandinho…
Điều đó cho thấy rằng các tiền vệ phòng ngự có vai trò vô cùng quan trọng để ngăn chặn các tiền vệ tấn công của đối phương. Tất nhiên, các tiền vệ phòng ngự vẫn có thể phát động tấn công, thậm chí là ghi bàn nhưng nhiệm vụ quan trọng bậc nhất của họ vẫn là tìm mọi cách khắc chế các tiền vệ công.
Với những đội bóng chơi chặt chẽ như Chelsea, hàng thủ của họ luôn được bố trí một khoảng cách rất hợp lý với 2 tiền vệ trung tâm, và như thế, các tiền vệ công của đối thủ sẽ bị kẹp chặt trong vòng vây của ít nhất 4 cầu thủ. Đơn giản là anh ta bị hóa giải.
Barcelona giai đoạn 2009-2011 với tiki-taka huyền ảo vẫn có chỗ cho những Sergio Busquets hay Javier Mascherano bởi khi Barca ưu tiên kiểm soát bóng, khả năng phòng ngự của họ tất nhiên cũng vì thế mà nâng lên. Thế nhưng, trong trường hợp họ phối hợp lỗi hoặc bị đối phương đoạt bóng, tiền vệ phòng ngự sẽ là người xuất hiện đầu tiên để ngăn chặn các pha lên bóng của đối thủ. Do đó, những Busquets, Mascherano đương nhiên quan tâm các tiền vệ công của đối phương hơn bao giờ hết và họ có nhiệm vụ theo sát những số 10 của đối phương như hình với bóng trong suốt cả trận đấu.
Cũng chính vì các tiền vệ công bị hoá giải nên các chiến lược gia lão luyện của thế giới túc cầu mới phát minh ra regista với đại diện tiêu biểu là Pirlo. Ancelotti đã biến Pirlo từ một trequartista đích thực thành một regista xuất sắc bậc nhất thế giới bóng đá. Thời đỉnh cao cùng Milan, Pirlo luôn được “bảo vệ” bởi cặp tiền vệ trụ trứ danh Gattuso-Ambrosini và anh được thoát khỏi hoàn toàn nhiệm vụ phòng ngự để thoải mái đạo diễn trận đấu từ xa.
Hoặc trong giai đoạn hiện nay, việc Oscar ở Chelsea hay Isco hoặc James Rodriguez ở Real thường xuyên được “chăm sóc” kỹ lưỡng bởi các tiền vệ phòng ngự của đối phương khiến vai trò của Cesc Fabregas, Toni Kroos, Luka Modric càng trở nên quan trọng. Những pha kiến tạo từ khu vực giữa sân của họ đã khiến rất nhiều phòng ngự phải ngán ngại mặc dù các tiền vệ công đã bị khoá chặt.
Từ đó có thể thấy rằng trong một tương lai xa hơn nữa, vai trò của tiền vệ phòng ngự vẫn vô cùng quan trọng bởi chính họ là người mang đảm bảo cho mọi chiến thắng.
