Chỉ có hai trong số bốn chức vô địch Grand Slam thuộc về họ (Nadal và Djokovic) còn hai thuộc về những người lâu nay thuộc về nhóm chầu rìa (Wawrinka và Cilic) là điều chưa từng có kể từ năm 2004.
Sự thống trị của bộ tứ nói trên kéo dài suốt 10 năm biến tennis và đặc biệt là các giải Grand Slam trở thành môn thể thao nhàm chán nhất đối với những ai không muốn thấy các nhà vô địch quanh quẩn trong một số ít dù cho đó đa phần là những tay vợt vĩ đại nhất trong lịch sử.
Thậm chí, nếu không phải là một trong nhóm bộ tứ ấy thì vô địch Grand Slam và trở thành số 1 thế giới trong tennis còn khó khăn hơn cả vô địch World Cup ở bóng đá.
World Cup từ năm 1986 tới nay với tám lần tổ chức đã có sáu đội bóng khác nhau lên ngôi và dù cho Brazil và Đức đều hai lần đăng quang nhưng không có đội bóng nào đủ sức vô địch hai lần liên tiếp.
Hay golf, môn thể thao khá tương đồng với tennis cả trên góc độ thi đấu cá nhân lẫn tính chuyên nghiệp, quy mô tiền thưởng và đặc biệt là hệ thống giải đấu (cũng có bốn giải đấu lớn bên cạnh hàng loạt các giải đấu thuộc hệ thống PGA hay European Tour), vẫn là một môn thể thao khá mở.
Chỉ trong vòng ba năm qua, các nhà vô địch Majors của golf có Watson, Kaymer, McIlroy, Rose, Scott, Els, Dufner, Simpson, Mickelson trong khi tay golf vĩ đại Tiger Woods đã trải qua tới năm thứ sáu liên tiếp không giành được một danh hiệu lớn.
 |
| Những hình ảnh này đã không còn trở nên quen thuộc trong năm 2014 |
Sự thống trị về thành tích còn làm nên sự khác biệt về tiền thưởng – một trong những yếu tố quan trọng vì nó không chỉ góp phần tạo động lực mà tennis đòi hỏi những sự đầu tư cực lớn cho ê kíp huấn luyện và các cơ sở tập luyện cả khi đã trở thành chuyên nghiệp để nâng tầm. Trong khi Murray, Djokovic, Nadal và Federer kiếm được cả thảy khoảng 250 triệu USD tiền thưởng qua suốt sự nghiệp của họ thì tất cả các tay vợt trong Top 200 cộng lại cũng chưa đạt được con số ấy.
Thế nên khi Wawrinka đánh bại Djokovic để có mặt ở chung kết rồi vượt qua một Nadal bị chấn thương để lên ngôi vô địch Australian Open và khi Cilic và Nishikori cùng nhau vượt qua Federer và Djokovic để làm nên trận chung kết Grand Slam đầu tiên không có ai trong nhóm bộ tứ kể từ năm 2005 là những bất ngờ vĩ đại nhất.
Năm 2009, Del Potro thực hiện cuộc lội ngược dòng ngoạn mục để bước lên ngôi vô địch US Open là khi anh thắng Federer và đó là bất ngờ duy nhất trong năm.
Trước đó ba tháng, ở Roland Garros, bất ngờ cuối cùng đã không thể xảy khi Soderling thất bại trước Federer dù cho tay vợt người Thuỵ Điển đã làm được điều không ai làm được trong mười năm qua là đánh bại được Nadal trên con đường tiến vào chung kết.
Năm 2010, năm đầu tiên chứng kiến một Federer bắt đầu bước vào giai đoạn cuối của sự nghiệp còn Murray vẫn chưa có danh hiệu lớn nào để xứng đáng với một vị trí trong nhóm bộ tứ và Djokovic vẫn chưa tạo nên sự đột phá vĩ đại, đã có hai trận chung kết có sự xuất hiện của những kẻ ngoài cuộc nhưng rốt cục bất ngờ vẫn không xảy ra. Nadal là người đã ra tay để duy trì sự thống trị bằng việc đánh bại Soderling ở chung kết Roland Garros và Tomas Berdych ở chung kết Wimbledon.
Những gì đã làm nên các cuộc lật đổ
Soderling, người phải gác vợt vì bệnh tật, nếu vẫn thi đấu có thể cũng đã làm được điều tương tự như Wawrinka và Cilic. Tay vợt người Thuỵ Điển đã hội tụ khá nhiều các phẩm chất của nhà vô địch, và điều quan trọng nhất trong số đó là kinh nghiệm.
Kinh nghiệm lý giải tại sao năm 2014 chứng kiến sự vươn lên ở một tầm mức mới của những ngôi sao trẻ Raonic, Dimitrov và Nishikori nhưng cũng chỉ có tay vợt người Nhật Bản lọt vào tới chung kết Grand Slam.
Raonic, Dimitrov hay Nishikori đều đã đủ khả năng để thắng bất cứ ai trong bộ tứ trong một trận đấu (Raonic đã thắng Federer, Dimitrov và Nishikori đều đã thắng Djokovic, và Nishikori đã gần như đè bẹp Nadal ở chung kết Madrid Masters trước khi bị chấn thương), nhưng để thắng cả một giải đấu lớn thì họ thiếu sự ổn định và bản lĩnh ở những thời điểm quyết định.
Giữa trận đấu của hai bất ngờ Cilic và Nishikori thì sự từng trải của một tay vợt đã từng chơi chuyên nghiệp từ năm 2005, từng lọt vào top 10 cách nay năm năm đã giúp Cilic gần như phô diễn được toàn bộ các kỹ năng và sự bùng nổ ở chặng đường trước đó trong khi Nishikori thực sự chơi dưới khả năng của mình ngay từ đầu trận.
Lịch sử tennis từng chứng kiến 6 tay vợt nam (và 6 tay vợt nữ) vô địch Grand Slam trước khi bước qua ngưỡng tuổi 20, nhưng người gần nhất đã là Nadal.
Tennis hiện đại như chúng ta đã biết bao lần nói là cuộc chơi trở nên cực kỳ khốc liệt về mặt thể lực và đòi hỏi sự toàn diện để có thể bền bỉ chiến thắng từ cửa ải này qua cửa ải khác.
 |
| Tennis tương lai chờ đợi những làn gió mới từ những gương mặt trẻ |
Và một sự thật là chưa có những ngôi sao trẻ nào xuất hiện với những phẩm chất kiệt xuất như cái cách Nadal vô địch Roland Garros ở tuổi 19, như Becker vô địch Wimbledon ở tuổi 17 để thay đổi trật tự của tennis thế giới.
Đó là lý do giải thích cho hiện tượng Nick Kyrgios người Australia với chiều cao lý tưởng để có cú giao bóng cực tốt và chơi thứ bóng bạt sấm sét nhưng đã gục ngã sau khi đã làm nên một trong những trận đấu bất ngờ nhất của năm – đánh bại Nadal.
Ở một khía cạnh khác, nếu nhìn vào ba tay vợt tạo ra sự khác biệt trong năm 2014 là Wawrinka, Nishikori và Cilic thì họ hoặc là cùng chơi thứ tennis tấn công mạnh mẽ, hoặc là có những kỹ năng vượt trội. Wawrinka thậm chí có cú trái một tay hoàn hảo tới mức không chỉ để nó không là điểm yếu mà còn trở thành vũ khí chủ chốt khi anh hạ gục Djokovic.
Nishikori cũng đang cho thấy anh là một trong những người chơi trái hai tay xuất sắc nhất, thậm chí còn nhỉnh hơn cả Murray và kèm theo đó là một đôi chân di chuyển cực tốt để vượt qua sự hạn chế về mặt hình thể của một người châu Á.
Chính họ, và chính những điều đó khi cộng hưởng với sự sa sút (Murray) và chấn thương (Nadal), tuổi tác (Federer) mà trật tự tennis năm 2014 đã thay đổi và có thể là cho cả một chặng đường phía trước.
