 |
| Tác giả đứng trước dòng người đông nghịt ở cửa chi nhánh Ngân hàng Quốc gia tại Poznan |
Chúng tôi đã biết rằng ngày 4/6 là ngày đầu tiên mà Ngân hàng Quốc gia Ba Lan phát hành bộ sưu tập tiền đặc biệt được thiết kế để kỷ niệm EURO 2012. Từ buổi chiều hôm trước, đã “tăm” được địa chỉ của chi nhánh Ngân hàng Quốc gia ở Poznan và dự định sẽ ra xếp hàng vào buổi sáng hôm sau để cầu vận may.
Năm giờ sáng, chúng tôi chạy bộ từ khách sạn đến Ngân hàng trong một cơn mưa buốt lạnh. Để tuyệt vọng từ cách đó cả cây số. Từ rất xa, đã nhìn thấy cả nghìn người nối đuôi nhau thành một hàng dài không dưới 700m, kéo suốt từ cửa chính của ngân hàng sang tận con phố bên cạnh. Hỏi một người ở giữa hàng, thì hóa ra họ đã ở đó từ tận đêm hôm qua.
 |
Ở đó, trong cơn mưa lạnh, có đủ mọi lứa tuổi: những cặp vợ chồng già phải khoác thêm tấm chăn dày để giữ ấm, nhưng cô cậu thanh niên vui vẻ cười đùa, những người phụ nữ trung niên lắc đầu quầy quậy khi phóng viên hỏi “có muốn bán lại sau khi mua không?”. “Tôi mua cho các con của mình” - bà trả lời cương quyết. Ở đó, ngoài một rừng những chiếc ô đủ màu để chống lại thời tiết, người ta đã mang ra ghế ngồi, giường xếp, chăn chiếu và bánh mì.
“Có bao nhiêu đồng được bán ra?” - tôi hỏi một thanh niên. “Cả Ba Lan chỉ có mấy nghìn đồng được đúc thôi, tôi cũng chưa biết Poznan có bao nhiêu, có thể là đến tôi thì đã hết rồi” - anh nhún vai.
 |
Ngân hàng Ba Lan chỉ đúc 10.000 đồng tiền kỷ niệm. Trong đó, mẫu đắt nhất, đồng vàng mệnh giá 500 zloty được bán với giá… 16.000 zloty, tương đương với hơn 94 triệu đồng. Loại rẻ nhất, đồng bạc nhỏ, cũng sẽ tiêu tốn của những người chơi 200 zloty. Mỗi người sẽ chỉ được mua một đồng vàng lớn, và 2 đồng của những mẫu còn lại. Hỏi một người già, ông cho biết mình không đủ sức mua đồng tiền vàng lớn, nhưng cả hai vợ chồng đã gom đủ tiền để mua một đồng vàng nhỏ (1.600 zloty, gần 10 triệu đồng). Ông còn nói một tràng tiếng Ba Lan, cậu bạn bên cạnh nhún vai tóm tắt: “Ông ấy bảo mình rất tự hào”.
Một cuộc xếp hàng như thế có lẽ là biểu hiện đỉnh cao nhất của sự trọng thị. Người ta làm thế với sách Harry Potter, với điện thoại iPhone, toàn những hiện tượng toàn cầu. Và bây giờ họ làm thế với EURO 2012. Họ muốn có một đồng xu để kể với con mình rằng mình đã trải qua những ngày tháng lịch sử ấy. Bầu trời xám xịt và cơn mưa lạnh Poznan chỉ càng làm cho tinh thần của ngày hội thêm đẹp.
 |
Những người đầu tiên lách ra từ cửa ngân hàng, tay thu trong túi áo và cương quyết lắc đầu khi phóng viên xin được chụp ảnh đồng tiền. Sau một vài người, chúng tôi đổi chiến thuật, gạ mua, và nhận được câu trả lời từ một thanh niên: “Nếu anh có 1.000 zloty, tôi sẽ bán cho anh đồng bạc nhỏ (loại 200 zloty). Nhưng chỉ loại nhỏ thôi, tôi phải giữ đồng lớn cho mình”.
Nghĩa là ra khỏi cửa, những đồng xu kia đã có giá cao gấp 5 lần. Họ đang giữ một gia tài có thể giá trị bằng mấy chiếc xe ô tô trong áo khoác, và chẳng muốn đưa ra cũng đúng thôi…
