Miura và Graechen
Đã bắt đầu có những lời chê bai, đánh giá thấp HLV Miura từ cả chuyên gia lẫn không chuyên gia. Nhiều người không quan tâm các cầu thủ đã tập cái gì, thể lực cải thiện ra sao, nỗ lực đến mức nào, họ chỉ thấy U23 Việt Nam đá chưa rõ nét, chưa có những mảng miếng cụ thể. Họ còn khẳng định HLV Graechen của HAGL sẽ làm tốt hơn ông Miura, và đôn cả lứa U19 JMG lên còn đá hay hơn tuyển U23 bây giờ. Không ai dám chắc về những viễn cảnh ấy, nhưng trước hết, đó là những nhận định có phần vội vã.
 |
HLV Miura và HLV Graechen có những nguyên liệu khác nhau. Giáo trình của Graechen là giáo trình đã được nghiên cứu và thực nghiệm bởi cả một đội ngũ, một hệ thống kéo dài nhiều năm, ông là người thực thi và ứng dụng nó để làm nên những cầu thủ có cùng căn bản về kỹ thuật và tư duy bóng đá. Còn ông Miura, ông phải nhận lấy những cầu thủ tứ tán với trình độ khác nhau, gu bóng đá khác nhau, ý thức ý tưởng khác nhau khi thi đấu. Ngay cả mức độ quan tâm, chiều hướng dư luận đối với mỗi nhóm người trong đội cũng có sự phân biệt, đây là việc không HLV nào muốn xảy ra. Tóm lại, ông Miura rõ ràng phải điều phối một tập thể phức tạp hơn hẳn so với công việc “thầy giáo” của ông Graechen, trong khi thời gian ông có ngắn hơn rất nhiều.
HLV tuyển quốc gia chưa và sẽ không bao giờ là người đi dạy từng cầu thủ cách đỡ bóng không văng xa, kỹ thuật qua người, hay sút làm sao cho chuẩn. Đặc thù công việc chỉ thích hợp để ông gắn kết những gì sẵn có. Ai chẳng biết người Việt thấp bé thì hợp với chiến thuật, lối đá như thế, như thế, song vấn đề là yếu tố con người có đủ để làm nó hay không. Đơn cử muốn chơi mềm mại, một chạm chuẩn đích, nó đòi hỏi ở độ tuổi 20 đổ lên này, các cầu thủ đã phải vững vàng trong xử lý bóng, khôn ngoan, tinh tế, bén nhạy, hình dung không gian tốt, phản xạ đồng đều. Giả sử ông Miura đang muốn tạo nên một đội bóng nhanh gọn, nhuần nhuyễn, nó không thể đùng một cái mọc ra ngay được. Nếu muốn chơi thế là chơi được thế thì đội nào cũng đá giống nhau cả rồi.
Nhìn sang châu Âu, kể cả ở cấp câu lạc bộ, HLV giỏi cũng cần những cầu thủ có đẳng cấp nhất định, hay chí ít là được đào tạo bài bản để có thể tiếp thu và thực hiện trơn tru những gì được yêu cầu. Barca của cách đây vài năm còn là một đội bóng có tính cục bộ rất cao, khi những "người ngoài" không thể hoà làm một với "bộ khung La masia" vốn có chung xuất phát điểm từ thời niên thiếu, dù "người ngoài" đó có là những siêu sao đi nữa. Còn sự bắt mắt ư? Trước một đội hạng trung của La Liga Barca có thể đan bóng như tranh và lấn át, vùi dập, nhưng trước Bayern năm 2013 thì sao? Rời rạc, bất lực, và tan vỡ. Ở đẳng cấp của Barca còn thế, ý muốn nói, nguồn cầu thủ và sau đó là tương quan với đối thủ, tình thế mỗi lần thực chiến quyết định bộ mặt mà đội bóng đó thể hiện.
Vẫn cần có sự kết hợp các nguồn cầu thủ
Nói như trên không đồng nghĩa với việc phải dùng một loạt cầu thủ có cùng gốc gác thì mới phối hợp được, tạo ra tập thể được. Bóng đá không chỉ cần kỹ thuật cơ bản tốt, nó còn còn sự tỉnh táo, sự lăn xả, sức chiến đấu, một chút ngẫu hứng và thi thoảng cả sự điên rồ nữa. HAGL JMG đào tạo nên nhiều cá nhân tốt về “kỹ năng nền”, nhưng thiếu đi sự “hoang dại” của chiến đấu, cũng như tính cạnh tranh mạnh mẽ đến từ những cá tính riêng biệt. Nói không văn vẻ thì, không thể nhặt được 11 cầu thủ hoàn thiện từ lứa cầu thủ này cho một đội hình hoàn chỉnh chất lượng nhất. Ở nhiều vị trí vẫn còn những người hay hơn, hiệu quả hơn, đáng tin cậy hơn.
Ông Miura vẫn đang xoay tua, thử nghiệm. Có thể ai đó sẽ gây thất vọng nhiều, ai đó gây thất vọng ít, nhưng đến cuối cùng, tin rằng HLV người Nhật vẫn sẽ chọn được những người thích hợp nhất. So sánh luôn gây mất đoàn kết, và so sánh thì cũng rất vô cùng. Một hậu vệ có thể phất bóng dài chuẩn, chơi một chạm hay, nhưng chưa chắc anh ta đã là người ngăn chặn được tiền đạo đối phương trong những pha xáp lá cà đòi hỏi sự dũng mãnh, dày dạn. Một tiền vệ có thể thiếu sáng tạo nhưng có khi anh ta lại là người cần mẫn, cày ải tuyệt vời khu trung tuyến.
Liên hệ hơi xa, nhưng tiền đạo Văn Thắng của Cần Thơ trong trận gặp HAGL, anh không có đôi chân dẻo với những tình huống đi bóng xuất thần, không tuyệt đối chỉn chu trong mỗi nhịp xử lý, nhưng bù lại, anh có những cú nước rút, dứt điểm sắc sảo, chuẩn đích, chẳng cần phải chạm bóng quá nhiều hay có tỷ lệ chuyền bóng, giữ bóng ghê gớm nào cả. Đừng vội vàng phán xét người này sẽ hơn người kia trong một trận đấu cụ thể ở cùng vị trí, đội bóng nào cũng cần các loại tố chất khác nhau, tập hợp lại mới có sự cân bằng.
Barca hoa mỹ đến mấy thì vẫn cần có những máy quét, những chiến binh. Arsenal có bay bổng đến đâu vẫn cần những công nhân bên cạnh những nghệ sỹ. Hay như Chelsea, sự linh hoạt, lắt léo của những Hazard, Oscar sẽ vô nghĩa nếu thiếu những “sát thủ mặt lạnh” như Costa. Lứa U19 của bầu Đức có điểm mạnh nhưng cũng có những hạn chế, không có phép màu nào biến chúng ta từ một đội chơi vơi trong vùng trũng thoắt cái ngang cơ với các đội hàng đầu châu lục. Ông Miura phải tìm và phải dùng những cầu thủ đến từ nhiều nguồn cung cấp, để phục vụ những ý đồ của riêng ông.
Công Phượng vẫn sẽ là nhân tố quan trọng, miễn sao em dung hòa được giữa phối hợp và đột phá cá nhân. Thể lực vẫn sẽ bị nhồi, chấp nhận thôi vì bóng đá đỉnh cao không dành cho người thể lực kém. Nói đá bóng chỉ cần cái đầu không cần cơ bắp là ảo tưởng. Dẫu sao, thay đổi thể trạng vẫn dễ hơn đôi chút so với thay đổi nhận thức đã ngấm sâu. Guồng quay vẫn đang gấp rút tiếp diễn, ngày “đá thật” không còn xa. Hy vọng chúng ta sẽ có một vòng loại thành công, nếu không có tấm vé đến vòng chung kết thì cũng là một lối chơi chấp nhận được, tạo tiền đề cho SEA Games mùa hè tới. Và quan trọng nhất, hãy tin ở Miura.
