Những tranh cãi cũng lớn tuổi như chính thể thao và chưa bao giờ làm hài lòng một ai. Rất nhiều người đã vin vào khoảng cách về mặt thế hệ để gọi việc đặt lên bàn cân chẳng khác gì đi so một quả táo với một quả cam. Nhưng… con người vẫn cứ thích so sánh. Sebastian Coe, Trưởng ban tổ chức Olympic, gọi việc so sánh là một “trò chơi toàn cầu” và từ chối bình luận về mức độ vĩ đại của Phelps.
 |
| Khoảnh khắc đưa Michael Phelps trở thành vĩ đại và bảng vàng Olympic. |
Phelps đã vượt qua thành tích của nữ VĐV Liên Xô Larisa Latynina, người thống trị môn thể dục dụng cụ từ 1956 đến 1964, giành tổng cộng 18 huy chương và phân nửa là HCV, 5 HCB và 4 HCĐ. Latynina trở thành VĐV giàu thành tích nhất trong Olympic kỷ nguyên hiện tại trước khi Phelps nhảy xuống hồ bơi hôm thứ ba. Đến hôm qua thì Phelps đã có 21 tấm huy chương với thành tích 17 vàng, 2 bạc và 2 đồng.
Khi Phelps giành chiếc huy chương thứ 19 lịch sử hôm thứ ba có Latynina chứng kiến trên khán đài. Bà đã yêu cầu được tự mình trao huy chương cho Phelps nhưng đã bị từ chối. Trưởng BTC Sebastian Coe, người từng 2 lần vô địch Olympic nội dung 800m và từng nhiều năm giữ kỷ lục thế giới, bình luận: “Bạn có thể gọi Phelps là VĐV thành công nhất. Nhưng vĩ đại nhất thì chưa đâu”.
Đặt lên bàn cân. Trong tổng 19 chiếc huy chương của Phelps thì có đến 8 chiếc (6 HCV) đến từ các nội dung tiếp sức trong khi Larisa chỉ có 1 chiếc HCV đến từ các nội dung đồng đội. Sự giúp sức của những đồng đội là một phần trong những huyền thoại thể thao khác. VĐV chạy đường trường Phần Lan Paavo Nurmi có 3 HCV đồng đội trong tổng cộng 9 tấm HCV. Đấy cũng là thành tích trùng khớp của VĐV người Mỹ Carl Lewis.
Latynina là một trong 2 người phụ nữ trong lịch sử từng giành HCV ở tất cả các nội dung mà mình tham gia trong 2 kỳ Olympic liên tiếp, bà cũng từng dẫn dắt đội tuyển Liên Xô giành nhiều HCV trên cương vị HLV. Nhưng ngay cả trong môn thể dục dụng cụ, người ta cũng từng tranh cãi xem liệu Latynina có phải là số 1 trong lịch sử không vì sau đó những Vera Caslavska (CH Séc), Olga Korbut (Liên Xô) và Nadia Comanechi (Rumani) cũng đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong môn này.
Cả Phelps và Latynina đều có lợi thế hơn những VĐV khác khi luận về số huy chương bởi bơi lội và thể dục dụng cụ đều có nhiều nội dung thi và trên lý thuyết thì bơi là môn dễ nhất để giành được nhiều HCV. Nói về vĩ đại, lịch sử thể thao làm sao quên được Carl Lewis, một trong 2 VĐV điền kinh từng vô địch “Grand Slam”: 100m, 200m, 4x100m và cả… nhảy xa tại Olympic 1984, tái lập thành tích của Jesse Owens năm 1936.
Thế chiến thứ 2 đã ngăn Owens nâng cao thành tích, còn Lewis thì đến Olympic và 3 lần bảo vệ thành công tấm HCV nhảy xa, một thành tích chỉ có Al Oerter của môn ném đĩa theo kịp.
Ngay tại Olympic Bắc Kinh 2008, Phelps đạt thành tích vô tiền khoáng hậu là giành 8 HCV, nhưng trong năm người ta cũng chưa công nhận anh giỏi hơn Usain Bolt dù VĐV người Jamaica “chỉ” giành 3 HCV. Trên lý thuyết, phá kỷ lục thế giới chạy 100m và 200m bao giờ cũng gian nan hơn kỷ lục thế giới bơi lội.
Mở rộng ra ngoài Olympic, những cuộc tranh cãi xem ai vĩ đại hơn ai cũng tràn ngập thế giới thể thao. Liệu Muhammed Ali đã phải là VĐV quyền Anh số 1 qua mọi thời đại? Roger Federer có phải là số 1 của tennis? So sánh thế nào giữa Wilt Chamberlain và Michael Jordan của bóng rổ? Juan Maunel Fangio, Ayrton Senna và Michael Schumacher trên đường đua F1? Rồi Pele hay Diego Maradona ai thật sự vĩ đại hơn?
Chỉ biết khi một VĐV vô địch Olympic, họ sẽ được lịch sử ghi nhận mãi mãi. Trong khía cạnh này, Phelps thật sự đã có được một vị trí trang trọng trong ngôi đền thiêng Olympic.
