Nhưng nếu áp dụng câu tục ngữ này vào thời nay, nhất là bóng đá thì… khập khiễng biết bao. Vừa qua, một trang mạng đăng tải đoạn hội thoại giữa một phóng viên và một huấn luyện viên:
PV: Ông có biết cầu thủ bán độ vì lý do gì không?
HLV: (Im lặng)
PV: Các cầu thủ ngày nay đói không?
HLV: Không.
PV: Họ có bị đàn áp không, có bị ảnh hưởng bởi chiến tranh không?
HLV: Không.
PV: Thế họ có tiền không?
HLV: Có. Nhiều là đằng khác.
PV: Vậy tại sao họ ăn vụng, tại sao họ làm liều?
HLV: (lại im lặng)…
Không riêng ông HLV kia (dù có thể là giả tưởng), mà có lẽ nhiều người cũng khó tìm ra đáp án cho một số câu hỏi tưởng dễ trả lời nêu trên.
Chúng tôi rất tâm đắc câu nói của chuyên gia Nguyễn Văn Vinh, nguyên Giám đốc kỹ thuật CLB Hoàng Anh Gia Lai: Bóng đá phản ánh xã hội và là một phần thu nhỏ của xã hội. Ông Nguyễn Văn Vinh đã nói từ lâu rồi, từ sau khi ông cảm nhận được hơi thở của bóng đá chuyên nghiệp mà ông cho là “nghiệp dư hết mức” ở Việt Nam.
 |
| Nhóm cầu thủ Đồng Nai vừa bị bắt khẩn cấp. (Ảnh: Dân trí.com). |
Nhà nghiên cứu Vương Trí Nhàn từng dùng truyện ngắn Ném bút chì của nhà văn Nguyễn Tuân trong chuỗi đề tài “Thói hư tật xấu của người Việt” về câu chuyện ăn vụng và làm liều một cách vắn tắt nhưng đầy hình ảnh như sau: Ném bút chì là tác phẩm tốt của Nguyễn Tuân. Có lúc, truyện được đặt dưới cái tên đẹp: Một bọn bất đắc chí. Nhưng khi người ta bóc đi phần lãng mạn, loại ra cái hay văn chương của ngòi bút thì căn bản, truyện tả về sinh hoạt… của một bọn cướp.
Bọn cướp ấy không nghèo, không túng nhưng… thích cướp. Thế cho nên Nguyễn Tuân gọi đấy là tính cách, là thói xấu của một bộ phận (nhỏ) người Việt “không đói cũng ăn vụng, không túng cũng làm liều”.
Cách suy nghĩ ấy được cổ súy bởi xã hội nhiều tiểu xảo, một xã hội ít những băng nhóm dạng lục lâm cỡ lớn, nhưng cướp vặt lại phổ biến. Cướp ở đây xuất hiện dưới nhiều hình thức: Cướp tiền, cướp của, cướp xe, cướp niềm tin. Các cầu thủ bóng đá "dính chàm" vừa bị phanh phui có lẽ thuộc diện cuối cùng.
Khi vụ Ninh Bình bị phanh phui, người ta mới biết nhà thủ môn Nguyễn Mạnh Dũng thuộc hàng đại gia ở đất Cảng. Nhà lầu, xe sang, sài hàng hiệu, đến đôi tất cũng phải đắt tiền mới đi. Chàng thủ môn cao hơn 1m80 chỉ chơi bóng theo nghĩa đen, khi giải nghệ là sở hữu con dấu riêng của công ty gia đình.
Rồi những Trần Mạnh Dũng, Hoàng Danh Ngọc, Phan Anh Tuấn… chẳng nhà nào đói kém đến mức độ đẩy con cái vào vòng lao lý bằng cách làm liều. Thậm chí, những gia đình khốn khổ ấy còn chấp nhận nuôi con tay trắng sau khi theo hết đam mê.
Nhắc đến cái giàu hoặc sắp giàu của nhóm bán độ thứ hai ở Đồng Nai, người ta nghĩ sao về cơ ngơi hoành tráng của Nguyễn Thành Long Giang? Nhà cao gần chục mét kiên cố như lâu đài, ô tô đỗ cửa, nhìn vào nhiều người phải ước mơ.
Các cầu thủ khác của Đồng Nai cũng chẳng thiếu thốn. Họ lĩnh lương trung bình từ 20-25 triệu đồng/tháng, cơm nuôi ba bữa chưa kể thưởng. HLV Trần Bình Sự khẳng định với báo giới là CLB Đồng Nai trả tiền đều nhất, nhì V-League, không nợ, không chậm nên nếu nói đến thu nhập, các cầu thủ của ông là ước mơ của hàng triệu người.
Bóng đá được gọi là chuyên nghiệp ở Việt Nam tạo cho các cầu thủ nhiều cơ hội, mang lại cho họ sự tự do và nhiều quyền hơn thời bao cấp lận đận. Nhưng nền bóng đá gọi là chuyên nghiệp gần 14 năm qua ở Việt Nam lại không trang bị cho cầu thủ kỹ năng quản lý bản thân, không giúp họ rèn luyện theo hướng đúng.
Những thói xấu của một bộ phận cầu thủ được ngụy tạo bởi cơ chế tự do, cách quản lý lỏng lẻo “chuyên nghiệp” của cả CLB lẫn VFF. Lâu dần, thói quen ấy hình thành, các cầu thủ coi việc “Không đói cũng ăn vụng, không túng cũng làm liều”… cũng rất thản nhiên.
Còn bây giờ, họ đã trở thành những “kẻ cướp niềm tin” đích thực.
