Ghi dòng chữ "Chất lượng Liên Xô" chính là cách mà người ta khẳng định rằng, sản phẩm của họ đang bày bán rất tốt, có uy tín và đặc biệt là bền, những thuộc tính của sản phẩm thời Liên Xô. Hỏi những người bán hàng ở đó thì mới vỡ lẽ, rằng bây giờ, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đầy rẫy ở Ukraina và nhiều nước thuộc Liên Xô cũ. Điều đó khiến người tiêu dùng cảm thấy rất bực bội, khi những ấn tượng về chất lượng của hàng hóa thời Liên Xô vẫn còn tồn tại, và mang một hàm ý rất đẹp về độ tốt và bền của chúng.
 |
| "Chất lượng Liên Xô" trên một quầy hàng ở Kiev |
Chợt nhớ đến những năm tháng của khoảng 30 năm về trước, hàng hóa Liên Xô nhập về Việt Nam mình chủ yếu qua những người đi học hay lao động xuất khẩu, dăm ba cái dây mai so, đôi chiếc tủ lạnh...có thể là nguồn sống của cả một gia đình trong một thời gian dài. Những gia đình như thế ở Việt Nam nhiều lắm, và những kỉ niệm của họ với Liên Xô chắc chắn đến giờ vẫn chưa mất đi. Căn hộ chung cư mà chúng tôi đang ở cũng gợi nên những điều ấy. Đấy là một khu chung cư cũ kĩ có từ những năm 1980, lọt thỏm trong một khu vực gồm những tòa nhà mới xây vươn lên cao, một công viên nhỏ gồm toàn cây xanh mà hầu hết ghế gỗ, xích đu và hàng rào hình như được làm từ những năm tôi còn bé tí và mới chỉ biết đến Liên Xô qua những chương trình truyền hình được thu từ kênh Orbita. Bà chủ cho thuê nhà là một người phụ nữ phúc hậu, và sự gắn bó lớn lao của gia đình bà với Việt Nam chính là một anh con rể người Việt, người đã để trái tim ở lại nơi đây theo cách của riêng mình: anh lấy vợ người Ukraina. Nhưng anh không bao giờ quên Việt Nam.
Đi tìm một chữ "CCCP" ở Kiev hóa ra không khó khăn lắm. Mà nếu như không có dòng chữ nào trên tường thì chắc chắn nó phải xuất hiện trong đầu của nhiều thế hệ những người trung niên trên mảnh đất này, mà nhiều trong số họ cảm thấy không hòa nhập được vào cuộc sống hiện tại, hoặc hòa nhập một cách rất khó khăn, chủ yếu vì không nhận thấy sự "tốt đẹp" của xã hội hiện tại, vì cuộc sống quá bấp bênh, vì thấy mình bị bỏ rơi. Có lẽ không ai bỏ rơi ai. Người không quên lí tưởng và thời đại nào có những con người của thời đại ấy. Chỉ có thời gian là không ngừng trôi và có thể bào mòn tất cả. Trừ kí ức.
