Vicente Del Bosque, con tàu phá băng

Del Bosque và những đổi thay khác người

Sau EURO 2008, Del Bosque tiếp thu từ người tiền nhiệm Luis Aragones cái di sản đồ sộ 4-1-4-1, với tiền vệ phòng ngự duy nhất là Marcos Senna. Lập tức ông cho tiến hành thao luyện và thực hành chiến thuật mới với đội hình 4-2-3-1, trong đó cặp đôi tiền vệ phòng ngự là Xabi Alonso - Marcos Senna lúc khởi đầu, rồi Xabi Alonso - Sergio Busquets sau này. Một thay đổi tuy nhỏ bé nhưng hiệu dụng vô cùng lớn lao: Thế trận của TBN vững chắc hơn, khó bị phá vỡ hơn. Nhưng cái giá phải trả là hàng công ít hơn một người, sẽ tạo ra được ít cơ hội hơn, ít bàn thắng hơn.

Tây Ban Nha 2012. Ảnh: Internet.

Khi thua Thụy Sĩ 0-1 trong trận mở đầu World Cup 2010, Del Bosque đã bị cánh truyền thông và cả người tiền nhiệm Aragones dập cho tơi tả. Trong tình thế nguy nan như chỉ mành treo chuông, ông vẫn vững tay chèo, đưa TBN với một chút đổi thay nho nhỏ ấy tiến đến trận chung kết, và giành được chức vô địch World Cup 2010. Từ sau đó trở đi, đội hình 4-2-3-1 này có thể nói đã trở thành đội hình mẫu, được rất nhiều đội bóng từ cấp CLB đến cấp đội tuyển ưu tiên áp dụng.

Đến EURO 2012, Del Bosque lại bất ngờ tung ra một chiêu độc khác: Đội hình 4-6-0 không sử dụng những tiền đạo đích thực. Trong âm thầm, ông đã lặng lẽ tiếp thu những cái hay của Joseph Guardiola trong việc sử dụng Fabregas, vốn là một tiền vệ phòng ngự mang áo số 4, biến anh này trở thành tiền đạo ảo mang áo số 10 với cách chơi tương tự như Lionel Messi: thường xuyên lùi sâu về trung tuyến như một tiền vệ kiến thiết, giống một tay chơi hộ công, bất ngờ đột phá tung thâm săn bàn như những tiền đạo chủ lực thứ thật.

Không những thế, ông cũng đã tiếp thu những cái hay của Roberto Mancini trong việc sử dụng David Silva như một cầu thủ cực kỳ cơ động: lúc thì giãn biên như một tiền đạo phải, lúc thì co vào giữa chơi như một tiền vệ hộ công. Chính Del Bosque đã phát hiện và sử dụng Silva y hệt như Lionel Messi thuở ban đầu, lúc còn chuyên chơi bên cánh phải.

Sau trận hòa 1-1 với Italia, một đội bóng rất xương xẩu, và cực kỳ khó nhằn, Del Bosque một lần nữa lại bị cánh truyền thông, người tiền nhiệm và vô vàn những “trí não xuất sắc” khác dập cho tơi bời hoa lá, về cái tội không sử dụng tiền đạo nào, về những cách thay người… không giống ai, và về v.v… đủ thứ tội hầm bà lằng lục tặc khác. Thậm chí râm ran đây đó còn có những ý kiến “khôn ngoan, già dặn hơn cả Del Bosque” đòi hỏi ông phải sử dụng Torres, Negredo, hoặc Llorente. Cao trào hơn, còn có cả những luận điểm chỉ trích Del Bosque “kỵ sĩ… không đầu”, cho rằng ông “chủ tâm đá Tiki-taka kiểu… phòng ngự”, hoặc gọi đội hình 4-6-0 của ông là đội hình “phản bóng đá”… Ôi! Giậu chưa đổ mà bìm đã chực leo rồi…

Del Bosque, con tàu phá băng

Del Bosque vẫn lặng lẽ đưa đoàn quân Tây Ban Nha tiến vào bán kết EURO 2012 bất chấp mọi chỉ trích. Ảnh: Internet.

Giữa muôn trùng những chỉ trích, đả kích, xuyên tạc đủ mọi loại ấy, Del Bosque vẫn lặng lẽ đưa đoàn quân TBN lừng lững tiến lên, bất chấp mọi ý kiến loạn đả, lừng lững y hệt một con tàu phá băng khổng lồ, âm thầm trôi, tốc độ không cao, nhưng chẳng một tảng băng sơn chướng ngại nào có thể tồn tại được. Những thực tế đã rõ ràng là:

- Ông cực kỳ tài giỏi, tâm lý, và bản lãnh khi dung hòa được 2 khối quân tinh nhuệ nhưng cực kỳ đối kháng nhau của Real Madrid và Barcelona, biến những thực thể đối kháng ấy trở thành một tổng thể duy nhất. Đem Del Bosque ra đối chiếu với Van Marwijk và Laurent Blanc của các đội tuyển Hà Lan và Pháp lại càng thấy rõ ông đã thực hiện một kỳ tích khi giữ được cho nội bộ trên thuận dưới hòa vậy.

- Đội hình 4-6-0 của ông thật ra chỉ là đội hình không tiền đạo biểu kiến. Trong thực tế, ông vẫn sử dụng đội hình 4-2-3-1 với mũi nhọn là Fabregas và Torres luân phiên nhau khi tiến khi lùi, khi thực khi ảo. Ông khuyến khích tiền đạo phải Jesus Navas, cũng như tiền vệ phòng ngự Xabi Alonso thâm nhập vị trí của trung phong cắm khi cần thiết để ghi bàn, theo kiểu “quân dưới đất chui lên, tướng trên trời rơi xuống”, khiến đối thủ phải nhận những bàn thua tá hỏa.

- Những lần thay người của ông, khi thì kỳ dị, khi thì khác người, nhưng lần nào cũng đạt hiệu quả tốt đẹp như mong muốn. Trong trận gặp Croitia, ông đưa Navas vào thay Torres, Fabregas thay Silva, hai sự thay người trái khoáy, tưởng là lẩm cẩm, nhưng lại đem đến bàn thắng kết liễu trận đấu. Trong trận gặp Pháp, khi đối thủ tăng viện hàng công, ông cũng cho tăng viện 3 cầu thủ hàng công (Cazorla, Torres, Pedro thay Silva, Fabregas, Iniesta) thay vì củng cố hàng thủ. Hiệu quả là có thêm bàn thắng thứ nhì, đánh gục luôn những nỗ lực muộn màng của đội Pháp!

Tóm lại, TBN may mắn sở hữu một lực lượng quá mạnh, bao gồm vô số những hảo thủ (mạnh đến nỗi những tài năng hiếm có như Mata, Llorente đã phải mài mòn đũng quần trên băng ghế dự bị, mà vẫn chưa được ra trận một phút nào). Nhưng điều may mắn nhất là TBN đã có Del Bosque, một con tàu phá băng thực sự. Trong trận bán kết đêm nay, gặp Bồ Đào Nha, một đội bóng cũng có lực lượng đồng đều, mạnh mẽ, và kỹ thuật tinh diệu không hề thua kém, TBN có thể thắng với thế trận Tiki-taka điêu luyện của mình, nhưng cũng có thể thua một giây phút lóe sáng của C. Ronaldo. Nhưng dù thắng hay thua, thì Del Bosque vẫn cứ là con tàu phá băng lạnh lùng xuyên qua màn đêm như vậy…

Những chỉ trích sẽ còn nhiều, sẽ còn được tiếp nối bởi những người muốn tỏ ra là tài giỏi hơn ông. Nhưng cuộc đời không đơn giản như vậy. Đâu phải là cứ nhắm mắt, to miệng chỉ trích ông là đã tài giỏi hơn ông? Và một con tàu phá băng thực sự thì “đường ta, ta cứ đi”, có sá gì muôn trùng sóng gió bão bùng?

(Đông Hưng)