Huấn luyện viên: Vinh quang và cay đắng

Đến với UEFA Coach Forum, chúng ta sẽ hiểu thêm nhiều điều về những con người cá tính đầy tài năng đang làm công việc “tiếp lửa ngoài đường biên” cho mỗi trận đấu.

Không phải ai khi mới sinh ra đều đã chọn cho mình con đường huấn luyện. Thậm chí “Người đặc biệt” Jose Mourinho khi còn bé chưa từng nghĩ mình sẽ trở thành huấn luyện viên.

HLV tài ba Jose Mourinho không hề có ý định trở thành một HLV bóng đá. Ảnh: Internet.

Jose nói: “Tôi muốn trở thành cầu thủ từ khi còn là một đứa trẻ. Không phải huấn luyện viên, không phải trọng tài hay nhà báo mà là cầu thủ.”

Tuy nhiên cái duyên với bóng đá đã đưa họ đến với nghề huấn luyện đầy vinh quang nhưng cũng lắm gai góc này.

Chia sẻ về cuộc sống hàng ngày của một HLV, Sir Alex có nói:

“Huấn luyện viên chính là người đến gần như sớm nhất ở mỗi buổi tập, công việc của họ bắt đầu bằng việc gặp bác sỹ để nắm về tình hình sức khỏe cầu thủ, sau đó lên kế hoạch tập luyện trong ngày và thực hiện giáo án của mình.

Huấn luyện viên không đơn thuần chỉ là huấn luyện mà còn là nhà quản lý, nhà lãnh đạo trực tiếp truyền lửa ngoài đường biên.”

Phải nhìn nhận thẳng thắn rằng HLV là một nghề khắc nghiệt. Họ phải trực tiếp quản lý 11 đến 18 cầu thủ chính thức, con số có thể tăng lên đến 25 nếu tính cả các cầu thủ dự bị, cùng với bộ phận y tế và kỹ thuật thì số lượng người có thể lên đến 40 hay 45 người.

Với một số lượng lớn như vậy cộng với những áp lực cho từng trận đấu khiến nhiều HLV không còn trụ được với nghề.

Vấn đề đặt ra là những HLV thành công họ giải quyết vấn đề này như thế nào?

Với Wenger: “Bạn phải cởi mở bản thân, lắng nghe những ý kiến đóng góp của những người khác, điều đó sẽ giúp công việc của bạn được trôi chảy và đưa đội bóng của bạn đến chiến thắng.”

Không phủ nhận những gì “Giáo sư” của Arsenal nói nhưng HLV Jurgen Klopp lại đưa ra một cái nhìn hoàn toàn mới: “Mọi việc luôn có hai mặt tích cực và tiêu cực. Với mỗi vấn đề lựa chọn được điểm tích cực và giải quyết vấn đề theo cách đó là chìa khóa của chiến thắng.

Tất nhiên mọi việc đều không dễ dàng nhưng luôn phải có những suy nghĩ làm cho đội bóng của mình chơi một cách tốt nhất. Hãy tạo ra những điều đặc biệt mỗi tuần và để những thứ ngoài bóng đá ra khỏi tâm trí bạn.”

Thời gian làm việc của một HLV bắt đầu từ thứ Hai và kết thúc giai đoạn tập luyện vào thứ Sáu, thông thường cuối tuần sẽ là khoảng thời gian kiểm chứng lại thành quả của họ và toàn đội trong suốt cả tuần.

Tuy nhiên mọi việc không chỉ đơn giản như vậy. Đối với một câu lạc bộ bóng đá bình thường thì việc quản lý 40-45 cá nhân đồng thời giữ mối liên hệ tốt với họ, giúp cho họ liên hệ được với nhau đã là một công việc cực kỳ khó.

Việc hiểu và truyền đạt được tư tưởng của mình cho các cầu thủ là điều thật sự khó khăn đối với một HLV. Ảnh: Internet.

Chưa kể ngôn ngữ chính là một rào cản cho quá trình này diễn ra suôn sẻ. Đối với một câu lạc bộ hàng đầu như Arsenal thì việc đó còn khó hơn rất nhiều.

“Ngôn ngữ và nền văn hóa của các cầu thủ là thứ mà HLV cần phải tìm hiểu nếu muốn hoàn thành tốt công việc. Những cầu thủ ở đây không phải ai cũng nói được tiếng Anh, một số nói tiếng Pháp, một số nói tiếng Anh chưa chuẩn còn có cả tiếng Cộng Hòa Séc và tiếng Đức…”

Hiểu và truyền đạt được tư tưởng của mình cho các cầu thủ là điều quan trọng hơn bất cứ thứ gì đối với công việc huấn luyện.

Tiết lộ về điều đã làm nên thành công của mình HLV Luciano Spalleti nói:

“Tôi chào buổi sáng với tất cả mọi người, từ người chăm sóc cỏ đến các nhân viên y tế và các cầu thủ.”

Tạo nên sự thân thiện là yếu tố thứ hai ngoài việc hiểu và giao tiếp được với các cầu thủ.

Nghề huấn luyện viên bóng đá chia ra hai lĩnh vực tương đối khác biệt. Đó là HLV ở câu lạc bộ và HLV ở tuyển quốc gia.

Ở đội tuyển quốc gia có rất nhiều thứ khác so với câu lạc bộ. Một HLV xuất sắc ở câu lạc bộ khi tiếp quản đội tuyển quốc gia chưa chắc đã thành công.

Lý giải cho điều này HLV Laurent Blanc cho biết: “Huấn luyện ở tuyển quốc gia chưa bao giờ là điều dễ dàng. Những cầu thủ là tập hợp của nhiều câu lạc bộ khác nhau. Nền bóng đá họ chơi cũng khác nhau. Mỗi cầu thủ đều có những kỹ năng nổi bật và những cá tính riêng.

Hơn nữa thời gian tập trung ở tuyển lại không dài. Việc tập hợp được họ chơi chung một đội để giành chiến thắng là điều hết sức quan trọng.”

Đồng tình với quan điểm của Laurent, Roy Hodgson, ngài râu kẽm Vicente del Bosque cũng chia sẻ:

“Nói chuyện và tiếp xúc với các cầu thủ mỗi ngày. Những hành động đơn giản và thân thuộc sẽ giúp gắn kết họ lại với nhau.”

Không chỉ ở đội tuyển quốc gia mà ở CLB việc này cũng rất được chú trọng.

Huấn luyện ở tuyển quốc gia chưa bao giờ là điều dễ dàng. Ảnh: Internet.

Dù chỉ huấn luyện Chelsea trong một thời gian ngắn nhưng đã mang về chiếc cup danh giá nhất Champions League đầu tiên cho CLB Roberto di Matteo phát biểu :

“Chúng ta luôn cần những cuộc gặp mặt nhưng việc áp đặt mục tiêu thì không.”

Để kết bài viết này tác giả xin dùng từ “Vinh quang và cay đắng” để miêu tả một nghề đặc biệt mà không phải ai cũng dám và đi theo chứ chưa nói là thành công.

Nhắc đến HLV người ta thường nghĩ đến hình ảnh hào nhoáng của họ trên sân bóng, TV hay các phương tiện truyền thông khác. Người ta cũng thường nhắc đến khoản thu nhập kếch sù mà các HLV nhận được.

Tuy nhiên, không nhiều người nghĩ đến áp lực kinh hoàng mà các nhà cầm quân gánh chịu.

Cảnh HLV Benitez đang chỉ đạo trận đấu dưới sân trong khi các cổ động viên trên khán đài la hét và giơ khẩu hiệu đòi đuổi ông, hay hình ảnh HLV Arsene Wenger gục đầu vì những trận thua liên tục của Arsenal thật não lòng, cho thấy, khoảng cách giữa vinh quang và cay đắng của nghề cầm quân là hết sức mong manh.

(Bạn đọc: Lê Phúc Biềng)