Bóng đá Hy Lạp và nỗi buồn UEFA Champions League

Bóng đá Hy Lạp có 2 đại diện góp mặt ở loạt trận play-off tranh vé dự UEFA Champions League, nhưng sau cùng lại chẳng có CLB nào đến được vòng bảng.

Sau chiến thắng ấn tượng trước Marseille ở vòng loại thứ 3, Panathinaikos tràn đầy tự tin đối đầu Braga. Thế nhưng họ đã gục ngã trong cả 2 lượt trận trước đại diện Bồ Đào Nha, thua 1-2 trên sân Municipal de Braga và thất thủ 0-1 ngay tại thánh địa Olympic.

Chịu số phận tương tự với "Cỏ Ba lá" (biệt danh của Panathinaikos) là đội bóng đồng hương của họ, cũng là một đại diện của thủ đô Athens - AEK Athens. Phải làm khách ở lượt đi, AEK để thua 0-1 trước nhà vô địch nước Bỉ, Royal Antwerp dù đã có lợi thế hơn người từ phút 50. Trở về sân nhà ở lượt về, AEK cũng tỏ ra lực bất tòng tâm, để thua 1-2 và thất bại 1-3 chung cuộc.

Thất bại của 2 đội bóng thành Athens tiếp tục là một nốt trầm trong bảng thành tích ngày càng đi xuống của các đại diện Hy Lạp tại UEFA Champions League nói riêng và các sân chơi châu Âu nói chung. Lần gần nhất một đại diện Hy Lạp góp mặt tại vòng bảng UEFA Champions League đã là từ mùa 2020/21 (Olympiakos). 2 mùa giải vừa qua, những Olympiakos, Panathinaikos và AEK Athens đều không thể vượt qua được vòng loại.

Thực tế này là hết sức đáng buồn, nếu nhìn về quá khứ huy hoàng của các đại diện Hy Lạp ở sân chơi đẳng cấp nhất châu Âu. Đỉnh cao của bóng đá Hy Lạp đến ngay ở thời điểm bắt đầu thế kỷ 21, khi Greek Super League (Giải VĐQG Hy Lạp, hay tên tiếng bản địa là “Alpha Ethniki”) thậm chí đứng thứ 6 trên bảng xếp hạng các giải VĐQG châu Âu.

Bảng xếp hạng ấy chính là căn cứ xét duyệt số suất dự cúp châu Âu của mỗi nền bóng đá. Do đó, CĐV Hy Lạp những năm 2000-2004 đã được chứng kiến đến 3 đại diện nước nhà góp mặt trực tiếp ở vòng bảng UEFA Champions League.

Đầu thiên niên kỷ mới, chuyện có 2-3 đại diện ở vòng bảng cúp C1 được Hy Lạp coi như chuyện đương nhiên, không những thế họ còn thi đấu rất tốt như Panathinaikos lọt vào tứ kết mùa 2001/02. Đỉnh cao của các đại diện Alpha Ethniki là việc cả Olympiakos, Panathinaikos và AEK Athens góp mặt ở vòng bảng UEFA Champions League 2003/04. 2008/09, 2009/10 và 2010/11 là những lần cuối cùng các CLB Hy Lạp vượt qua vòng bảng để lọt tới vòng 16 đội (Olympiakos 2 lần, 1 lần của Panathinaikos).

Từ giữa những năm 2010, thành tích của các đại diện Hy Lạp ở Champions League bắt đầu đi xuống, ngoại trừ Olympiakos là còn được NHM quốc tế nhớ tên trong quãng thời gian này. Đội bóng với sắc màu đỏ - trắng truyền thống bị loại bởi MU ở vòng 16 đội mùa 2013/14. 2015/16 là lần cuối cùng Hy Lạp có đại diện được vào thẳng vòng bảng cúp C1, với Olympiakos là đội tranh tài và về thứ 3 bảng đấu, đồng nghĩa xuống chơi ở UEFA Europa League.

Từ mùa 2016/17 đến 2023/24, có 10 lần các đại diện Hy Lạp bị loại từ các vòng loại thứ 2, thứ 3 và vòng play-off, trong khi chỉ có 4 lần vượt qua được play-off để góp mặt ở vòng bảng. Chính thành tích kém cỏi này khiến điểm số của Greek Super League trên bảng xếp hạng các giải VĐQG châu Âu ngày càng tụt lại so với các quốc gia khác. Từ đỉnh cao là giải VĐQG xếp hạng 6 Lục địa Già mùa 2002/03, Greek Super League đã tụt xuống hạng 20 ở mùa 2020/21, và cập nhật mới nhất là hạng 19, nghĩa là thua cả những nền bóng đá ít tên tuổi hơn như Na Uy, Serbia, CH Séc, Israel,...

Vậy vì đâu mà tình hình trở nên bi đát như thế cho các CLB Hy Lạp ở trời Âu? Năm 2021, chuyên gia bóng đá Hy Lạp, Greg Gavalas từng lý giải:

"Vấn nạn tham nhũng đã gây tổn hại nặng nề cho nền bóng đá Hy Lạp, vốn từng có ít nhất 3 đội rất mạnh là Olympiakos, Panathinaikos và AEK. Chính trong thời điểm nạn tham nhũng hoành hành, AEK đã rơi xuống hạng 3 (2012/13) và phải tìm cách trở lại."

"Panathinaikos chỉ còn là cái bóng của chính mình, một đội bóng từng vô cùng mạnh mẽ ở châu Âu trong nhiều năm. Tầm cỡ của đội bóng xanh Athens bây giờ so với quá khứ là một sự tương phản rất lớn."

"Sự thiếu cạnh tranh [ở giải VĐQG] cũng đã ảnh hưởng đến Olympiakos. Việc dễ dàng áp đảo các trận đấu vào cuối tuần đã khiến Olympiakos có một khoảng cách lớn về tính cạnh tranh so với châu Âu."

Sau 2 năm, chưa có gì thay đổi với bóng đá Hy Lạp. Không một đại diện nào góp mặt ở vòng bảng UEFA Champions League trong năm thứ 2 liên tiếp lại càng khiến quá khứ hào hùng trở nên đau đớn khi nhìn lại. Họ còn vướng vào thêm một vấn nạn nữa mang tên bạo lực sân cỏ, khi CĐV AEK Athens ẩu đả với CĐV Dinamo Zagreb làm 1 người thiệt mạng ngay trước trận đấu vòng loại Champions League.

Hy vọng tốt nhất của bóng đá Hy Lạp giờ đây sẽ lại được đặt vào màn trình diễn của các đại diện của họ ở UEFA Europa League. Panathinaikos và AEK sau thất bại ở play-off Champions League sẽ xuống chơi ở đây. Nhiều khả năng họ sẽ sớm “đoàn tụ” với đồng hương Olympiakos, những người đã nắm lợi thế lớn khi thắng Cukaricki 3-1 ngay trên sân đối phương ở play-off Europa League.

Với trình độ của bóng đá Hy Lạp hiện tại, có thể việc 3 đại diện của họ góp mặt ở sân chơi C2 lại là ý hay hơn, bởi cơ hội tiến sâu và tích lũy điểm số cho Alpha Ethniki trên bảng xếp hạng của UEFA cũng lớn hơn. Một bước tiến như thế cần phải xuất hiện càng sớm càng tốt, trước khi tất cả những ký ức cuối cùng của Hy Lạp về UEFA Champions League chỉ còn là dĩ vãng.

(Bạn đọc: Ngọc Bách)