Tiki-taka kiểu Munich

Tiki-taka chúng ta thường xem là...

Bóng đá thế giới từ thuở khai thiên lập địa cho đến nay đã phân chia ra khá nhiều trường phái. Người Ý sản sinh ra Catenaccio, người Anh có “Kick and Run”, người Hà Lan tự hào với “bóng đá tổng lực” và khoảng chục năm trở lại đây, người Tây Ban Nha mà cụ thể hơn là xứ Catalan đã đưa lối đá Tiki-taka phổ biến ra tầm thế giới.

Thực ra, Tiki-taka đã có mặt trong giới túc cầu từ rất lâu. Chỉ là tới thời của Pep Guardiola, ông mới thực sự đưa Tiki-taka lên tới đỉnh cao của danh vọng với cú ăn 6 vô tiền khoáng hậu. Cho đến khi ấy, lối chơi hoa mĩ này mới được giới chuyên môn chú ý và nghiên cứu một cách kĩ lưỡng bởi thành công do nó mang đến quá đỗi vĩ đại.

Tiki-taka của Barca. Ảnh: Internet

“Tiki-taka” trong tiếng Catalan nghĩa là chuyền và chạy. Cách định nghĩa ấy đã làm rõ phần nào bản chất của lối đá ma thuật làm điên đảo thế giới mấy năm qua. Có một quy định bất thành văn khi triển khai Tiki-taka là các cầu thủ không được giữ bóng quá lâu, đồng thời phải liên tục quan sát và chuyền cho đồng đội gần nhất có thể. Chính vì áp lực phải chuyền liên tục nên thường Barca sẽ có đến hơn 7 cầu thủ có xu hướng tấn công. Càng đông người thì những đường lên bóng càng “thiên biến vạn hóa” là lẽ tất nhiên.

Có người bảo: “Nhiều người tấn công thế không sợ rối đội hình sao? Chưa kể lấy ai phòng thủ?”.Thực chất, Tiki-taka rất sợ phản công. Chính vì thế, họ sẽ cố cầm bóng thật tốt. Không có bóng dĩ nhiên đối phương chẳng thể nào phản công. Không phải ngẫu nhiên trong đội hình của Barca sở hữu hàng loạt những chuyên gia cầm bóng và chuyền thượng thặng thế giới như Xavi, Iniesta, Fabregas…

Mặt khác, có nhiều người cùng “lên công” nên các cầu thủ chỉ phải di chuyển trong phạm vi nhất định, dẫn đến đỡ tốn sức mà đối phương lại mất sức khá nhiều khi phải liên tục đuổi bóng. Càng đông người bên phần sân khách họ càng chiếm lợi thế mà không sợ rối nếu biết di chuyển hợp lí.

Ấy vậy, Tiki-taka không có nghĩa là chuyền ru ngủ, chuyền nhiều mà không có phương hướng. Nó cần một bản lề từ chuyển trạng thái phòng ngự là cầm bóng, sang trạng thái tấn công là chọc khe và dứt điểm. Bản lề ấy ở Barca là Xavi và đương nhiên người đóng mở cánh cửa không ai khác ngoài Messi. Tiki-taka chuyền thật nhiều nhưng luôn xoay quanh một vệ tinh. Vệ tinh ấy sẽ phân phát bóng đến những điểm nóng cần thiết. Hoặc bản thân sẽ tung ra những đường chọc khe không tưởng hướng đến vị trí của cầu thủ tấn công. Nhiệm vụ của tiền đạo là bằng mọi giá phải ghi bàn. Dứt điểm xấu xí cũng không sao, miễn là đem lại hiệu quả tối đa. Bởi cầm bóng nhiều, có cơ hội không ghi được bàn thắng rất dễ dẫn đến nôn nóng và dính “hồi mã thương”. Thế mới nói tiền đạo trong Tiki-taka là vấn đề sống còn. Nhìn Barca thi đấu chật vật và bị cầm hòa cuối tuần qua, hẳn chẳng phải bàn về tầm quan trọng của Messi ở Barca, hay nói rộng ra là một sát thủ trong “Tiki-taka nguyên bản”.

Tiki-taka của Munich là…

Song, nếu Pep bê nguyên phiên bản Tiki-taka của người Catalan đến xứ Bavaria thì chắc có lẽ Munich không đáng sợ như hiện nay. Có thể nói, dù thi đấu xuất sắc nhưng vài năm vừa qua “Hùm xám” không hề có bất cứ mẫu tiền đạo nào sát thủ thực sự. Thế là Pep mạnh dạng sáng tạo để Munich chơi không có trung phong cắm - một chiêu thức 4-6-0 tựa như tuyển Tây Ban Nha đã dùng ở World Cup 2010.

Đương nhiên Tiki-taka kiểu Munich không chỉ đơn thuần là không có tiền đạo thực thụ. Hai nền tảng cơ bản của lối chơi này giờ đây là tốc độ và những pha đánh biên cực kì biến hóa.

Tiki-taka kiểu Tây Ban Nha. Ảnh: Internet

Điểm cuốn hút người xem Munich hiện nay chủ yếu là tốc độ. Chuyền bóng chuẩn trong một phạm vi hẹp đã khó, chuyền nhuyễn và di chuyển luân phiên ở tốc độ cao lại càng khó hơn. Ấy vậy mà, Pep đã làm được. Munich thích “dọa nạt” các đối thủ bằng những pha dốc bóng kinh hoàng của Ribery và Robben, cộng với những pha ban bật nhanh đến chóng mặt của Goetze, Kroos hay Schweinsteiger. Người ta luôn có cảm giác bị cuốn theo những pha di chuyển không bóng của họ. Thậm chí, những đường bóng được chuyền nhanh đến nỗi camera “lia” không kịp. Đôi khi cứ tưởng bóng đã ra ngoài, rồi thì vẫn có một cầu thủ ở góc khuất lao lên nhận bóng. Sự “tốc độ hóa” guồng máy của Munich làm cho khán giả hài lòng vì được xem Ngoại hạng Anh ngay trên đất Đức, còn Pep chứng tỏ ông không chỉ biết đứng trên vai những gã khổng lồ.

Một điểm nâng cấp nữa so với thời kì trước của Tiki-taka ấy là huấn luyện viên người Tây Ban Nha không còn chuộng những pha đánh trung lộ. Thay vào đó, ông chú trọng xây dựng một Munich mạnh khi chơi dạt cánh. Ở Barca, kịch bản ghi bàn thường là bóng từ chân Xavi ở giữa sân sẽ được chọc khe vào khoảng trống giữa hai trung vệ, Messi lẻn từ phía sau băng lên dứt điểm. Hoặc là sẽ có một đường chuyền vượt tuyến để các hậu vệ biên băng lên, căng ngang và trong để tiền đạo cắt mặt dứt điểm. Rõ ràng, Munich đang chơi khác hẳn với Barca. Họ đang bay dựa trên đôi cánh Ribery-Robben. Kéo dãn ra biên rồi bất ngờ đột phá và bên trong, phối hợp tam giác với các tiền đạo ảo ở khu phạt bóng rồi tự mình dứt điểm hoặc trả ngược cho tuyến hai dứt điểm, đấy là chiêu thức đã khiến không biết bao nhiêu đối thủ phải điêu đứng ở mùa giải này,

Như vậy, ngày trước dưới thời của Heynckes, người ta biết đến “Hùm xám” như là một đội bóng lì lợm điển hình của bóng đá Đức. Hôm nay, Với Pep, Munich đã hoàn toàn lột xác và bản thân người thuyền trưởng cũng tự đưa mình vượt qua một ngưỡng mới khi sáng tạo ra thứ chiến thuật kiệt xuất mang tên “Tiki-taka kiểu Munich”. Vẫn biết chiến thuật nào rồi cũng sẽ bị giải mã, tuy nhiên khi nó hãy còn quá mới mẻ và mang một sức mạnh hủy diệt thì các cổ động viên xứ Bavaria cứ vui đi cho trọn một tấm chân tình!