 |
| Đón đoàn VĐV khuyết tật dự ASEAN Para Games lần 7 về đến TP.HCM vào tối 21-1 - Ảnh: Huy Đăng |
Sau Para Games 7, có những vấn đề cần tiếp tục suy nghĩ và giải quyết:
1. Xét về thành tích, tuy Para Games 7 vừa qua để lại nhiều niềm vui, hi vọng nhưng cũng còn không ít trăn trở. Chẳng hạn, dù đoàn VN vẫn gặt hái được những thành tích cao nhưng bên cạnh đó đã thấy một số dấu hiệu của sự thụt lùi.
Cụ thể, các VĐV VN đoạt 2 HCV có thành tích vượt kỷ lục thế giới (ném lao) và 1 HCV ngang bằng kỷ lục thế giới (cử tạ), đồng thời đã xác lập sáu kỷ lục mới của châu Á. Từ đây, cả ông Vũ Thế Phiệt lẫn ông Phạm Ngọc Sơn, chủ tịch và phó chủ tịch Hiệp hội Thể thao người khuyết tật VN, đều khẳng định: nếu đầu tư đầy đủ và có kế hoạch luyện tập đúng yêu cầu thì tại cuộc thi châu Á năm 2014, VN có thể đạt từ 8-10 HCV.
Tuy nhiên bên cạnh đó, ông Phạm Ngọc Sơn cũng nhấn mạnh một mối lo khác. Đó là thành tích trong khu vực Asean của VĐV khuyết tật VN giảm dần từ năm 2003. Cụ thể theo thống kê ở Para Games 2003 và 2005, đoàn VN đều đứng hạng nhì với lần lượt 81 và 82 HCV. Para Games 2007 và 2009, đoàn VN rơi xuống hạng ba với 78 và 73 HCV. Đến Para Games 2013, đoàn VN tiếp tục xuống hạng tư với 48 HCV (Para Games 2011 VN cũng đứng hạng tư).
Một trong những lý do của sự thụt lùi là chúng ta không đầu tư đầy đủ để duy trì và phát huy truyền thống. Như môn bóng bàn, nhiều VĐV đã gần 60 tuổi vẫn ra sân. Đây là điều đáng lo vì thể lực và thành tích của họ đã không còn đảm bảo. Điều này cho thấy thể thao người khuyết tật cũng cần đào tạo trẻ như ở thể thao bình thường.
2. Thi đấu hấp dẫn nhưng khán đài thường vắng vẻ. Tuy Para Games có những nét đặc thù nhưng có lẽ chúng ta mới chỉ chú trọng đến các khía cạnh nhân văn chứ chưa hiểu Para Games có những giá trị đích thực của các cuộc thi đấu thể thao, cũng hấp dẫn, cũng lôi cuốn, cũng đáng được chiêm ngưỡng. Sự thật là chúng ta còn làm quá ít để nhiều người biết tới thể thao người khuyết tật, trong đó có cả vai trò của truyền thông.
Và hệ quả của việc ít khán giả, ít phổ biến là Para Games có rất ít nhà tài trợ. Chẳng hạn trong buổi lễ xuất quân của đoàn thể thao khuyết tật VN, khi VĐV bóng bàn Nguyễn Bá An sôi nổi trên chiếc xe lăn, đếm ra chỉ vẻn vẹn có ba nhà tài trợ. Có thể thấy chúng ta chưa phát huy được hết ý nghĩa xã hội của Para Games. Với thể thao và trong thể thao, các VĐV không chỉ tự lo được cho chính mình mà còn có sức tỏa sáng, sức lay động mạnh mẽ trong xã hội. Sức mạnh đó cần được nhấn mạnh, được nhân lên không chỉ trong khuôn khổ thể thao mà còn bởi các lực lượng của toàn xã hội. Thật ra, yêu cầu tài chính của Para Games không phải là nhiều.
3. Trên thế giới, thể thao cho người khuyết tật đã trở thành một lĩnh vực thể thao đỉnh cao. Nói chung, thể thao quốc tế phát triển theo xu hướng xóa dần khoảng cách để tạo ra sự bình đẳng. Trước tiên, đó là khoảng cách giữa nam và nữ. Sau đó là khoảng cách giữa VĐV bình thường và VĐV khuyết tật trong các cuộc thi đấu đỉnh cao. Vì vậy, việc xây dựng Para Games theo xu hướng đỉnh cao, chuyên nghiệp ở VN là một tất yếu.
Mặt khác, sự phát triển Para Games theo hướng đỉnh cao ở VN cũng là một nhu cầu thực tế để tiếp tục duy trì và phát huy những kết quả thuộc phong trào mà chúng ta đã dày công xây đắp từ nhiều năm nay. Phong trào tạo nền tảng cho đỉnh cao, còn đỉnh cao tạo động lực, tạo sức hút cho phong trào. Nếu không chú ý đến đỉnh cao thì sự thụt lùi của phong trào có thể đoán trước.
VN có 6,7 triệu người khuyết tật. Thể thao đem lại niềm vui, hướng phấn đấu, tương lai cho cả một cộng đồng đông đảo, giải quyết những vấn đề lớn lao cho toàn xã hội. Trong đề án quốc gia “Các hoạt động hỗ trợ người khuyết tật” có chỉ tiêu đến năm 2015 sẽ có 25% người khuyết tật luyện tập thể thao, tăng lên 40% vào năm 2020. Đấy là một định hướng nhà nước cho cả Para Games theo nghĩa phong trào và theo nghĩa đỉnh cao.
Những con số nói trên đủ để nói lên ý nghĩa và tầm quan trọng ở một lĩnh vực mà có lẽ vẫn chưa nhận được sự quan tâm đầy đủ của cả xã hội.
