Ở tuổi 60, chiến lược gia người Bồ Đào Nha lại tìm thấy ngôi nhà ấm áp cho bản thân tại Rome, khi ông dẫn dắt đội bóng thủ đô Italy đến trận chung kết Europa League 2022/23. Khác với những giai đoạn làm việc ở Real Madrid, Tottenham hay Manchester United, nơi "Người đặc biệt" bị chỉ trích nhiều ngay cả khi chiến thắng, AS Roma cung cấp cho Mourinho thứ quyền lực tuyệt đối, che chắn ông khỏi những la ó về phong cách thi đấu.
Tròn 20 năm đã qua kể từ trận chung kết UEFA Cup ở Seville (Tây Ban Nha), khi Porto và Mourinho viết lại sách giáo khoa bóng đá về nghệ thuật câu giờ. Phần đông người hâm mộ nhớ đến trận chung kết Champions League 2003/04, nơi Porto của Mourinho đánh bại Monaco để tạo nên kỳ tích. Nhưng trước đó một năm, tập thể do "Người đặc biệt" dẫn dắt đã giành UEFA Cup khi hạ Celtic 3-2 trong thời gian thi đấu hiệp phụ.
20 năm trước, Mourinho từng cùng Porto vô địch UEFA Cup, giải đấu được xem là tiền thân của Europa League. Ảnh: Reuters.
HLV trưởng Celtic khi đó, Martin O'Neill, mỉa mai rằng ông rất ngạc nhiên khi không thấy chiếc trực thăng nào bay đến để đưa thủ môn Vitor Baia của Porto tới bệnh viện. Các cầu thủ Porto câu giờ mỗi khi nằm sân. Thậm chí, họ cố tạo ra xô xát để cắt vụn trận đấu. Hậu vệ Jorge Costa được cho là đã đánh huấn luyện viên thủ môn Celtic. Các cổ động viên đội bóng Scotland sau này luôn nói rằng Porto nhờ gian lận nên mới vô địch UEFA Cup năm đó.
Với Mourinho, trận chung kết UEFA Cup 2002/03 chính là đỉnh cao của nghệ thuật sắp đặt mà HLV này bày ra. Nghệ thuật hắc ám từ "Người đặc biệt" sau này đã lừng danh khắp châu Âu và mang về vô số vinh quang. Hai thập kỷ sau, nhiều thứ quen thuộc trở lại với Mourinho. Trận chung kết Europa League ngày nay chính là phiên bản mới của UEFA Cup. Porto của năm 2003 có nhiều nét tương đồng với Roma 2023. Cả thành phố Seville, nơi chứng kiến Porto vô địch UEFA Cup 2003, giờ sẽ đối đầu Mourinho, người đang tìm lại đỉnh cao bằng những giá trị quen thuộc.
Bệ phóng của Mourinho
Mùa trước, Mourinho giành chức vô địch Europa Conference League. Đó là báo hiệu đầu tiên cho thấy "Người đặc biệt" đã trở lại. Các CĐV Feyenoord tức tối vì đội bóng của họ thua trước một Roma tử thủ tại chung kết giải đấu cúp hạng ba châu Âu. Trong phòng họp báo, Mourinho đá đểu cánh phóng viên người Hà Lan khi họ đặt dấu hỏi về phong cách thi đấu của Roma. Những lời mỉa mai trong phòng họp báo, các trận chung kết và sự tôn vinh bất chấp từ CĐV khiến Mourinho cảm thấy thời hoàng kim của ông đã trở lại.
Trên sân tập Trigoria của Roma, Mourinho là tên tuổi lớn nhất và lời nói của ông trở thành luật. Nếu "Người đặc biệt" tuyên bố sự nghiệp của một cầu thủ ở Roma đã kết thúc, CLB sẽ tìm cách làm hài lòng ông. Rick Karsdorp hiểu điều này hơn ai hết khi bị Mourinho trừng phạt vào đầu mùa giải. May cho hậu vệ người Hà Lan là Roma sau đó vẫn giữ lại cầu thủ, chủ yếu đến từ quyết định ân xá do Mourinho đưa ra.
Bầu không khí Mourinho có được tại Roma khác hẳn Real Madrid, Chelsea, Manchester United hay thậm chí là Tottenham, những đội đã sa thải HLV người Bồ Đào Nha trong hơn một thập niên qua. Mourinho muốn trừng phạt các ngôi sao ở MU hay Tottenham nhưng đến cuối cùng, ông trở thành người rời đi. Khi "Người đặc biệt" xung đột với trụ cột của Real hay Chelsea, giới chủ hai CLB này chọn đứng về phía cầu thủ và sa thải HLV.
Tại Roma, không người hâm mộ hay thành viên CLB nào đặt dấu hỏi với Mourinho. Khi đội bóng Italy đá không đẹp nhưng vẫn giành chiến thắng, Mourinho được tôn vinh. Tất nhiên với nhiều CĐV trung lập hay đặc biệt những đối thủ của Roma, thứ bóng đá Mourinho đang sử dụng là "xấu xí".
"Đá như thế mà vào sâu, tới bán kết, thì chẳng có gì đáng tự hào. Thật là một thất bại cay đắng. Tất nhiên đó là bóng đá. Nhưng chúng tôi phải chúc mừng đối thủ. Ông ta (Mourinho) đã hoàn thành mục tiêu theo một cách đáng chê", tiền vệ Bayer Leverkusen, Kerem Demirbay, nói sau khi đội nhà thua Roma ở bán kết Europa League mùa này.
Roma kết thúc trận bán kết lượt về Europa League với tỷ lệ kiểm soát bóng dưới 29% kèm xG 0,03. Leverkusen sút cả trận 23 lần trong khi Roma không có nổi một cú sút trúng đích. Điều đó, như Mourinho thường nói, sẽ là “di sản” của ông trong bóng đá.
Mourinho đang gây dựng lại danh tiếng khi dẫn dắt Roma. Ảnh: Reuters.
Sau vinh quang là chia tay?
Tại Roma, Mourinho có quyền lực tuyệt đối, điều giúp ông có thể dễ dàng mỉa mai giám đốc thể thao của đội khi cảm thấy không hài lòng. "Ai nói dự Champions League là mục tiêu của Roma, tôi thì không nói như thế đấy", Mourinho nói hôm 22/5, để phản bác phát biểu của Tiago Pinto khi giám đốc thể thao này cho rằng mục tiêu từ đầu mùa của Roma là dự Champions League.
"Dự Champions League sau khi tiêu 7 triệu euro trên thị trường chuyển nhượng không phải là điều thần kỳ mà nó giống như việc Chúa trời đến Rome và cùng tôi dạo một vòng quanh Vatican vậy", HLV người Bồ Đào Nha nói bóng gió.
Câu hỏi bây giờ với chính Mourinho là liệu ông có ở lại Roma sau khi mùa giải năm nay kết thúc? Bất kể kết quả trận chung kết Europa League trước Sevilla thế nào, "Người đặc biệt" cũng đã gây dựng lại được danh tiếng sau nhiều năm bị tổn hại dưới màu áo Chelsea, MU hay Tottenham.
Ít người còn dám chê một HLV hai năm liền vào hai trận chung kết cúp châu Âu như Mourinho hết thời. Xuất hiện những tin đồn Real Madrid và PSG muốn mời Mourinho. Những lời đề nghị ấy xứng đáng để HLV 60 tuổi cân nhắc. Mourinho luôn là người có tham vọng lớn và phải thuộc về những sân khấu lớn nhất, những CLB với khát khao xưng bá.
