Những hạn chế của tiki-taka
Trong lối đá lấy chuyền làm lẽ sống, bàn thắng định đoạt trận đấu lại được ghi bởi “Người không chuyền” Robben. Và trong thứ bóng đá thiên về kỹ thuật, phối hợp nhỏ, bàn mở tỷ số lại tới từ một pha tạt cánh đánh đầu đúng chất Anh – Đức. Dáng vẻ của “Hùm xám” mùa trước nay đã khác, chỉ một bàn thắng thôi cũng đủ để Ribery ăn mừng như thể đó là một trận đấu loại trực tiếp tại Champions League vậy. Còn nhớ, mùa trước, Nurnberg ấy đã bị Bayern đang vào guồng “nuốt chửng” với tỷ số 4-0 cũng tại Allianz Arena.
Từ chỗ ghi nhiều bàn, tạo nhiều cơ hội, Bayern đã chuyển sang tập trung trước hết vào việc cầm nhiều bóng. Dĩ nhiên ban đầu khi làm quen với tiki-taka thì cần có thời gian, và tin rằng những cầu thủ đẳng cấp của Bayern cũng rất hứng thú với lối đá tinh tế, đòi hỏi kỹ năng thuần thục này. Tuy nhiên, tiki-taka – hay lối đá coi trọng cầm bóng cho đến nay vẫn chưa cho thấy nó có lý hơn cách chơi mùa trước ở điểm nào. Cầm bóng nhiều đôi khi còn dẫn đến sức ép về hiệu quả, rằng nó phải tương xứng với số % kiểm soát bóng. Cầm đến 80% nhưng phải chật vật cố tìm bàn khai thông bế tắc thì rõ ràng gánh nặng tâm lý sẽ dần tăng lên so với một đội chỉ cầm 50-60% thôi nhưng đá thoải mái, hiệu quả, qua đó ghi nhiều bàn.
 |
| Bayern vẫn rất mạnh, nhưng chưa hiệu quả bằng mùa trước. Ảnh: Internet. |
Tại sao có sự khó khăn đó? Bởi tiki-taka là di chuyển để tạo ra khoảng trống, nhưng về sau này chính nó lại vô tình làm giảm các khoảng trống đi, khi các đối thủ đã quen và tìm cách tốt nhất để ngăn cản. Trong khi tấn công nhanh, mạnh như Bayern của Jupp tạo cảm giác về từng đợt thủy triều từng đợt ồ ạt cuốn lên bãi cát, thì Bayern hiện tại lại như dòng nước lắt léo dồn hết “đội bên kia” vào một hòn đảo bị cô lập là vòng cấm địa, khiến mật độ cầu thủ đối phương tăng, sự tập trung chống cự tăng, kẽ hở dĩ nhiên phải giảm, đó là điều trông thấy được.
Pep giỏi tiki-taka thì ông cứ dùng, nhưng để lôi kéo người khác vào cùng chơi một trò chơi mà thiên hạ đã quá rành rằng Pep giỏi nhất, thì rất khó. Không có chuyện cầu thủ đội bạn mù quáng đuổi theo bóng khắp mặt sân để bị vắt kiệt sức và cả tinh thần chiến đấu nữa. Phòng ngự số đông, hay tiêu cực là “xe buýt hai tầng” cũng chỉ đến từ việc không có bóng. Không có bóng thì chẳng ai chơi tấn công đẹp mắt được cả.
Nếu Bayern thắng, có lẽ tiki-taka có ích thật – nhưng với cách chơi khác họ đã từng thắng dễ dàng, thuyết phục hơn hẳn, còn nếu Bayern thua thì vì đối thủ hay hơn chứ không có lý do gì khác. Mà chưa cần biết lối chơi là thế nào, chiến thuật ra sao, riêng lực lượng, cá nhân của Bayern đã thuộc loại nhất nhì thế giới về cả độ mạnh và độ dày. Nó giống như một người cơ bắp cuồn cuộn sức lực dồi dào “đánh nhau” với những người nhỏ bé yếu sức hơn vậy, dù chưa dùng vũ khí nào thì lợi thế của anh ta đã quá rõ rệt, nếu dùng thêm vũ khí mà lại khó thắng hơn thì cần xem xét lại thứ vũ khí của mình.
Không có nhiều thời gian để thử nghiệm
Nếu nhìn qua Barca một chút, ta cũng thấy họ vừa chật vật giành điểm trước Malaga. Tất nhiên thiếu vắng Messi là một mất mát, nhưng tập thể Barca không có Messi vẫn quá mạnh so với phần còn lại, đặc biệt khi có Neymar bổ sung. Vậy nhưng, như đã thấy, tiki-taka chỉ mang về một bàn thắng duy nhất, mà lại từ một phút tỏa sáng xuất thần của một cá nhân – thứ mà trong lối đá nào cũng có – miễn là đội bóng đó phải có những ngôi sao.
Nó cho thấy tiki-taka phụ thuộc rất lớn vào trình độ của cầu thủ chơi nó, thậm chí không những giỏi mà phải là siêu sao, có thể bất thần làm nên khác biệt, có vậy mới có bàn thắng một cách ổn định. Những ngôi sao Pep ưa thích và khá phù hợp với tikitaka là Thiago và Goetze không thể hiện được nhiều. Nếu cầm một đội bóng không có sẵn những Ribery, Robben, liệu Pep sẽ phải làm gì? Đó là chưa kể ở Bayern, Pep còn có thêm những người có thể dũng mãnh không chiến thành bàn, một hàng phòng ngự “đồ sộ” vững chãi, và khá nhiều người có thể sút xa phá vỡ sự bế tắc, những gì ông khó có ở Barca.
Nói đến đây, ở một khía cạnh nào đó phải khâm phục Arsenal. Họ luôn bị đánh giá thấp hơn các đại gia khác, song Wenger lại có một thứ bóng đá rất dễ thích nghi, kích thích khả năng cầu thủ, bởi vậy Arsenal từng đánh bại cả Barca lẫn Bayern vào những lúc cường thịnh nhất của hai đội bóng này, bất chấp đội hình Pháo thủ chẳng lấy gì làm “khủng”.
Nhìn chung, Pep đang muốn thay đổi một thứ đã tốt sẵn– Bayern của mùa trước. Nếu muốn thay đổi đến thế thì ông đã bỏ qua cơ hội chứng tỏ tài năng khi đứng trước yêu cầu thay đổi một thứ không còn tốt nữa – đó là Barca của mùa 2011-2012. Còn giờ đây, áp lực dành cho Pep là rất lớn, làm thế nào để duy trì thành công, thành tích của một đội vừa giành cú ăn ba, đó là thách thức ghê gớm với bất cứ nhà cầm quân nào.
Nếu Bayern “tiếp thu” thành công tiki-taka thì họ sẽ trở thành một “Barca biết sút xa, đánh đầu”, nhưng đổi lại họ không có những Messi, cũng không có dòng máu tiki-taka chảy sẵn trong mỗi cầu thủ, với tố chất thích hợp được trui rèn từ nhỏ. Con đường cách mạng này khá mạo hiểm, nhưng tất nhiên đã làm cách mạng thì phải chấp nhận.
Thời gian cũng không quá rộng dài. Bundesliga có thể không quá khắc nghiệt, nhưng Champions League lại là câu chuyện khác. Ở đó, đối thủ nào cũng sừng sỏ, và ai cũng nhăm nhe hạ bệ nhà đương kim vô địch. Sắp tới sẽ có một bài test tuyệt vời khi Bayern của Pep gặp Chelsea của Mourinho – người không lạ gì tiki-taka nhưng Chelsea thì chưa thể hùng mạnh và ổn định bằng Real của ông sau hai năm dẫn dắt. “Thù cũ” năm 2012 giữa Bayern và Chelsea còn đó, trùng hợp sao hai chiến lược gia chẳng liên quan gì đến trận chung kết năm ngoái lại cũng đầy ân oán với nhau.
Trận cầu đỉnh cao này sẽ phần nào cho thấy “Bayern mới” sẽ chơi thế nào trước một đại gia khác, bỏ lại sau lưng thất bại trước Dortmund. Còn với cá nhân Pep, một danh hiệu đầu mùa sẽ giúp ông có được thêm nhiều sự tin tưởng sau khi đã để vuột mất chiếc Siêu cup nước Đức vừa qua. Mou sẽ tiếp tục được đà “nói xoáy” hay Pep sẽ làm kẻ đối đầu đáng ghét phải im lặng, hãy cùng hướng tới Siêu cup Châu Âu ngày 31/8 để tìm câu trả lời.
