Tất cả trong một chiếc iPad
Thị trường chuyển nhượng cầu thủ đã thay đổi chóng mặt trong vài chục năm trở lại đây. Năm 1979, số tiền 1 triệu bảng mà Nottingham Forest trả cho Birmingham City để đổi lấy sự phục vụ của Trevor Francis được coi là “khủng khiếp”. Bây giờ, một cầu thủ bình thường ở Premier League cũng có giá 10-15 triệu bảng.
Trước khi Luật Bosman ra đời vào năm 1995, các cầu thủ về cơ bản là một tài sản của CLB chủ quản và không thể đơn phương chấm dứt hợp đồng để chuyển sang một đội bóng khác. Ngay cả khi đã hết hạn HĐ, họ vẫn phải bồi thường một số tiền nhất định cho CLB nếu muốn ra đi.
Bây giờ, việc chuyển nhượng trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết: cầu thủ có thể tự bỏ tiền bồi thường HĐ để ra đi, hoặc có thể đợi đến khi kết thúc HĐ và tự do tìm một đội bóng mới. Tuy nhiên, ít ai có thể hình dung ra việc các cầu thủ được đưa lên sàn giao dịch tập trung như những gì Wyscout đang thực hiện.
Matteo Campodonico, GĐĐH của Wyscout, từng chơi bóng bán chuyên nghiệp ở Serie D, Italia và bắt đầu quay phim các trận đấu ở Serie A sau khi giải nghệ. Ban đầu anh này chỉ làm việc vì niềm vui, nhưng sau một thời gian Campodonico bắt đầu tận dụng những thước phim tư liệu của mình cho mục đích kinh doanh.
Năm 2004, Campodonico đứng chờ Chủ tịch Enrico Preziosi bên ngoài sân Luigi Ferraris và giới thiệu với Preziosi một đĩa DVD ghi hình các cầu thủ Genoa. Ngay ngày hôm sau, Campodonico được đề nghị đóng vai trò đối tác cung cấp băng ghi hình các trận đấu cho CLB thành phố cảng.
 |
| Với Wyscout, việc mua bán cầu thủ cũng không phải là ngoại lệ. |
Nhưng bước ngoặt thực sự diễn ra vào năm 2008 - khi đó Campodonico đã có quan hệ hợp tác với 10 đội bóng khác ở Serie A. Vào ngày cuối cùng của kỳ chuyển nhượng mùa Đông, GĐTT Walter Sabatini của Lazio không thể hoàn tất một thương vụ mua bán cầu thủ vì…. không tìm thấy đĩa DVD ghi hình anh ta trong số hơn 300 chiếc đĩa được xếp trên kệ.
Chủ tịch Claudio Lotito nổi điên lên và Campodonico nảy sinh ý tưởng về một sàn giao dịch cầu thủ điện tử sau khi biết được chuyện này. Năm 2009, chương trình giao dịch cầu thủ trực tuyến Wyscout ra đời.
Năm 2010, Wyscout phát hành phiên bản trên hệ điều hành iOS thông qua ứng dụng có tên Wyscout Platform. Đến nay, nó là một trong những hệ thống dữ liệu cầu thủ lớn nhất thế giới với thông tin về 60.000 trận đấu và 200.000 cầu thủ.
GĐTT Rennes, Jean – Francois Creachcadec phát biểu:“Mười năm trước, chúng tôi phải làm cả một nhà kho chứa đĩa DVD. Bây giờ, tất cả mọi thứ đều nằm gọn trong một chiếc máy tính hoặc iPad. Wyscout là cả một cuộc cách mạng”.
Ngồi ở London, giao dịch khắp thế giới
Có tới 300 CLB và 15 ĐTQG đăng ký mua dữ liệu của Wyscout. Danh sách này bao gồm toàn bộ các đội bóng ở Serie A, 75% số đội tham dự Champions League và 14 CLB ở Premier League.
Kho dữ liệu này cho phép các đội bóng xem lại toàn bộ các trận đấu mà một cầu thủ từng tham gia và đánh giá điểm mạnh/yếu của từng cầu thủ. Nếu chưa vừa ý, họ có thể tìm kiếm một gương mặt mới dựa trên các tiêu chí nhất định như vị trí, quốc tịch, tuổi hay hộ chiếu EU chỉ với một cái kích chuột.
Không chỉ có thế, diễn đàn Wyscout còn được được tổ chức 2 lần mỗi năm trước các kỳ chuyển nhượng, với lần gần nhất là ngày 13/12 năm ngoái tại sân Emirates. Đây là cơ hội để các quan chức CLB và các nhà môi giới cầu thủ trao đổi - với mỗi cuộc gặp mặt kéo dài khoảng 30 phút - về các thương vụ chuyển nhượng tiềm năng.
Tất nhiên, họ cũng có thể thực hiện giao dịch ngay lập tức một khi hai bên tìm được tiếng nói chung: tháng 5/2012, Gennaro Gattuso chỉ còn chờ xử lý nốt một vài thủ tục giấy tờ để gia nhập Boca Juniors, nhưng người đại diện của anh vô tình tiếp xúc với CLB Thụy Sĩ Sion tại diễn đàn Wyscout – lúc đó được tổ chức tại Milan.
Phía Sion được biết Gattuso là một fan của đội bóng này từ nhỏ và gia đình anh cũng không muốn sang tận Nam Mỹ xa xôi, thế là họ đưa ra lời đề nghị và vụ chuyển nhượng Gattuso sang Sion được hoàn thành chóng vánh.
Ý tưởng về một sàn giao dịch kiểu như thế này thực ra không mới, bởi các CLB Italia vẫn thường tập trung ở khách sạn ATA, Milan vào ngày cuối cùng của các kỳ chuyển nhượng để thương lượng các vụ mua bán.
Tuy nhiên điểm khác biệt của diễn đàn Wyscout là nó bao gồm các CLB trên khắp thế giới: Buổi hội thảo ở London tháng 12/2012 có sự góp mặt của 118 CLB đến từ đủ mọi quốc gia, từ những cái tên nổi tiếng như Man City, Liverpool hay Juventus cho đến nhà vô địch UAE Al Ain.
Bảo bối cho các CLB nhỏ
Thu nhập của các CLB bóng đá đang phân cực vô cùng rõ rệt. Những đội bóng lớn càng lúc càng giàu hơn nhờ doanh thu từ thương mại và bản quyền hình ảnh, trong khi các CLB nhỏ lại ngày một nghèo đi.
Ví dụ: Barcelona và Real Madrid kiếm được số tiền bản quyền truyền hình nhiều gấp 3 lần đội bóng đứng ngay sau ở La Liga là Valencia (140 so với 48 triệu euro) và gấp 10 lần những đội bóng nghèo nhất như Osasuna hay Rayo Vallecano.
Xu thế này sẽ còn tiếp diễn và có thể sẽ đe dọa tương lai của bóng đá: khi mức độ bất bình đẳng ngày càng cao, các giải đấu sẽ trở nên kém hấp dẫn và người hâm mộ sẽ không có hứng thú bật TV mỗi cuối tuần nữa.
Tuy nhiên Wyscout có thể sẽ giúp các đội bóng nhỏ cải thiện tình hình. Bên cạnh việc phân tích băng ghi hình, các CLB lớn vẫn thường gửi những chuyên gia săn lùng tài năng đi “xem giò cẳng” những gương mặt có triển vọng.
Trưởng bộ phận săn tìm cầu thủ của Fulham, Barry Simmonds, thừa nhận: “không gì có thể thay thế cái cảm giác trùm áo khoác lên đầu, nhảy vào ô tô và lao đến một SVĐ để xem trực tiếp một cầu thủ thi đấu”, nhưng chính ông này cũng cho biết rằng đây là một hoạt động vô cùng tốn kém (chi phí di chuyển, khách sạn…) , nhất là nếu muốn theo dõi một cầu thủ đang chơi bóng ở tận Nam Mỹ hay châu Phi.
Chỉ có những đội bóng giàu có mới kham nổi chi phí cho việc này, và Steve McCall của Ipswich khẳng định rằng việc gửi các chuyên gia săn lùng tài năng sang tận Nga hay Hàn Quốc là “không hiệu quả về mặt kinh tế” đối với các CLB ở Championship.
Vì thế, họ cần sử dụng các kho dữ liệu trực tuyến để phân tích những mục tiêu chuyển nhượng tiềm năng và Wyscout – với chi phí chỉ 10.000 euro/năm, ngoài ra không thu hoa hồng trên số tiền chuyển nhượng – là một ứng cử viên sáng giá. Hãy tưởng tượng, bóng đá sẽ hấp dẫn đến thế nào nếu mỗi đội bóng đều tìm được cho mình một Messi….
