“Tôi không bao giờ nghĩ đến những đường thẳng, thứ làm tôi ấn tượng là đường cong và bo tròn tạo nên sự gợi cảm”, kiến trúc sư vĩ đại Oscar Niemeyer đã từng nói như thế. Bằng những đường cong gợi cảm của mình, Oscar đã tạo nên quần thể Pampulla ở Brazil, sau này được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.
Có lẽ những người sinh ra tại Brazil đều tận hưởng phong cách phóng túng, khoáng đạt từ nhỏ. Ngay cả khi sau này có mang quốc tịch Brazil hay không, họ đều không thay đổi một phần tính cách đã ăn sâu vào máu. Anderson Luís de Souza là một người như vậy, anh cũng như Oscar, thích tạo nên những đường cong mỹ miều làm say đắm người xem, anh có một sự nghiệp lẫy lừng và sau này đã trở thành di sản của bóng đá thế giới. Anh được xưng tụng bằng một cái tên thông dụng hơn: Deco!
Deco bắt đầu nổi lên tại Porto.
Ngày 27 tháng 8 năm 1977, gia đình nhỏ háo hức chào đón sự ra đời của Deco, đứa con thứ ba trong tổng số 6 anh chị em. Giống như những đứa trẻ khác tại São Bernardo do Campo hay bất cứ nơi nào ở Brazil, tuổi thơ Deco gắn liền với các trận đấu trên hè phố, nơi một đám con nít tranh nhau quả bong bóng heo được bơm căng. Nhưng khác ở chỗ, Deco được ký hợp đồng thi đấu chuyên nghiệp lần đầu tiên vào năm 15 tuổi.
Năm 1997, một tuyển trạch viên của Benfica đã vô tình thấy Deco chơi ở giải trẻ, chỉ một lần theo dõi là đủ. Deco được mang tới Bồ Đào Nha, quê hương của ông nội khi còn chưa bước sang tuổi đôi mươi. Khỏi phải nói Deco háo hức đến mức nào, dù có chút lo lắng nơi xa lạ này, anh Deco vẫn muốn lập tức gây ấn tượng ở Benfica.
Nào ngờ, khi máy bay vừa đáp xuống và Deco đang mộng mơ, một chiếc xe hơi đưa anh thẳng đến Lisbon. Khi còn đang tần ngần về sự thay đổi quá lớn, Deco được giải thích rằng Benfica đưa anh đến CLB Alverca theo một hợp đồng cho mượn. Anh sẽ không thể thi đấu cho Benfica ít nhất là trong mùa giải đầu tiên, thay vào đó sẽ làm việc dưới sự dẫn dắt của HLV Graeme Souness.
Sự choáng váng bủa vây Deco, cầu thủ trẻ tuổi thi đấu vật vờ trong mùa bóng đó. Đến nỗi khi trở lại Benfica và một lần nữa bị đem cho mượn tại Salgueiros, NHM đội bóng này chẳng biết Deco là ai. Mãi đến khi Deco gia nhập Porto năm 1999, mọi thứ mới bắt đầu tươi sáng.
36 bàn thắng của sát thủ Mario Jardel đã giúp Porto lên ngôi tại Primeira Liga, nhưng đó là thành công duy nhất của đội bóng trong 3 mùa đầu tiên mà Deco gia nhập. Đến mùa Đông năm 2002, một HLV trẻ tuổi đến từ União de Leiria đã làm thay đổi Deco lẫn Porto, đó là Jose Mourinho.
Và Jose Mourinho chính là người đã giúp Deco có được những danh hiệu cao quý nhất.
Trong buổi họp báo ra mắt, Mourinho nói ngay Porto sẽ vô địch. Sau nửa cuối mùa giải dẫn dắt, Mourinho đưa Porto cán đích ở vị trí thứ 3, đồng thời có một vé đến UEFA Cup. Sự nghiêm khắc của Mourinho khiến các cầu thủ Porto phải chú ý đến từng chi tiết trong đội hình kim cương mà ông triển khai, nơi Deco được phép làm nghệ sĩ giữa những toan tính mà ông thầy sắp đặt.
“Trước khi Mourinho đến, tôi rất buồn vì gần 3 năm Porto không thể giành chức vô địch nào. Mourinho đã lan tỏa cách làm việc của mình đến từng cầu thủ, ngay lập tức chúng tôi đã có những trận thắng liên tiếp”, Deco hồi tưởng.
Mùa giải tiếp theo mới thật sự quan trọng với Deco, Mourinho và Porto. Họ giành cú đúp quốc nội trong mùa giải đầy đủ đầu tiên của Mourinho, nhưng điểm nhấn chính là ở đấu trường châu Âu, nơi Porto hạ đẹp Lazio của Roberto Mancini để tiến vào trận chung kết gặp Celtic. Trên sân Olimpico hôm ấy có hai ngôi sao chơi hay nhất: Henrik Larsson với cú đúp cho Celtic, người còn lại là Deco.
Cuối hiệp một, Deco vẽ một đường cong hoàn hảo giúp Dmitri Alenichev dứt điểm trong tư thế trống trải. Thủ môn Robert Douglas đã đỡ được nhưng cú dứt điểm bồi từ Derlei là không thể cản phá. Đến phút 54, sau một pha xoay trở nhẹ nhàng rồi chọc khe của Deco, Alenichev đã không phụ lòng người đồng đội thêm lần nữa và giúp Porto tái lập thế dẫn bàn. Trận đấu chỉ được định đoạt bởi bàn thắng thứ hai của Derlei ở phút 115, Porto lên ngôi còn Deco đã được cả châu Âu chú ý.
Barcelona và Bayern muốn có Deco, nhưng vụ chuyển nhượng đã bị chủ tịch Jorge Nuno Pinto da Costa ngăn lại. Mùa giải tiếp theo khi Porto bắt tay vào việc bảo vệ danh hiệu, Deco cảm thấy mình lạc lõng vì không được chấp thuận ra đi. Nhưng anh cũng chẳng ngờ chính tại Porto, vinh quang lớn hơn đang chờ đợi mình và các đồng đội.
Sau khi nhìn vào kết quả bốc thăm chia bảng Champions League, Mourinho lại nói: “Chúng tôi sẽ có mặt ở trận chung kết”. Các học trò của ông thì nửa tin nửa ngờ, nhưng kết quả là họ vượt qua vòng bảng với sự góp mặt của Partizan Belgrade, Marseille và Real Madrid. Dù vậy, Những chú rồng phải đối mặt với Manchester United của Sir Alex Ferguson ở vòng 16 đội.
2 bàn thắng của Benni McCarthy giúp Porto thắng 2-1 trước M.U trên sân nhà. Đó là một trận đấu rất hay của Deco và khiến huyền thoại Roy Keane gần như bất lực ở khu vực giữa sân, sau đó còn bị thẻ đỏ ở phút 87. Nhưng ở trận lượt về, Paul Scholes mở tỷ số cho M.U sau nửa giờ thi đấu, Porto khi đó phải chống chọi với khả năng tấn công mạnh mẽ từ đội chủ nhà.
Deco cũng phải lùi xuống để hỗ trợ cho Maniche và Costinha. Khi đồng hồ điểm sang phút thứ 90, Tim Howard lúng túng trong tình huống đá phạt của McCarthy, để Costinha có bàn thắng quyết định. Mourinho sảng khoái chạy ra sân từ ghế dự bị để ăn mừng cùng Deco, sẵn sàng chờ đón đối thủ tiếp theo là Lyon của HLV Paul Le Guen.
Deco ghi 1 bàn trong trận lượt đi rồi kiến tạo cho Ricardo Carvalho ấn định chiến thắng 2-0. Lượt về, anh có 2 kiến tạo cùng cho Maniche để tiễn Lyon rời khỏi giải đấu. Đến lượt Deportivo, Porto đi tiếp với chỉ 1 bàn thắng duy nhất trong trận lượt về trên chấm 11m, người mang về tình huống quyết định này lại là Deco.
Và rồi tại Arena AufSchalke, Deco ghi 1 trong 3 bàn thắng của Porto giúp đội bóng vô địch Champions League. Mourinho hân hoan trong ngày làm nên lịch sử, còn Deco được vinh danh bằng danh hiệu Tiền vệ xuất sắc nhất UEFA. El Mágo từ một cầu thủ có kỹ thuật khéo léo đã trở thành ngôi sao thật sự, từ xứ Samba đầy ảo mộng cho đến châu Âu với những thành phố tráng lệ.
