Con đường trở thà\nh thủ môn huyền thoại
Trong lịch sử bóng đá nhân loại, không thủ thành nào có tầm ảnh hưởng lớn hơn Lev Yashin. Ông đã thi đấu tổng cộng 326 trận trong màu áo Dynamo Moscow trong giai đoạn 1950-70, giành HCV Olympic, vô địch Euro (1960), giành 5 chức vô địch quốc gia Liên Xô và 3 cúp quốc gia Liên Xô. Vào năm 1967, Yashin được trao tặng huân chương Lenin, danh hiệu cao quý nhất của Liên Xô trước đây.
Đáng kể hơn, cho tới nay, Lev Yashin là thủ thành duy nhất giành danh hiệu Quả bóng Vàng. Vào năm 2000, ông đã được FIFA truy tặng giải thủ thành xuất sắc nhất thế kỉ 20.
 |
Câu chuyện về huyền thoại Lev Yashin bắt đầu từ ngày 22/10/1929 khi ông được sinh ra trong 1 gia đình công nhân nghèo tại Moscow. Bởi thế chiến lần thứ 2, Yashin phải sơ tán khỏi Moscow vào năm 1941. Và khi trở lại vào năm 1944, ông đã xin vào 1 nhà máy chế tác vũ khí. Bất ngờ là tại đây, chàng công nhân trẻ tuổi này đã được CLB Dynamo Moscow phát hiện và đưa vào lò đào tạo trẻ.
Dù được đánh giá là 1 thủ thành tài năng nhưng Lev Yashin lại khởi đầu rất khó khăn tại Dynamo Moscow. Tới mức ông đã phải chuyển sang thi đấu môn thể thao phổ biến khác ở Liên Xô khi ấy là khúc côn cầu trên băng. Vào năm 1953, Yashin đã giành chức vô địch Liên Xô cùng đội khúc côn cầu của Dynamo và được đánh giá là 1 trong những thủ thành xuất sắc nhất. Khi mà tất cả đều nghĩ rằng Yashin sẽ được triệu tập tham dự giải vô địch khúc côn cầu thế giới tại Thụy Điển thì ông lại bất ngờ bỏ môn thể thao này để trở lại với bóng đá.
Thực tế, hồi năm 1950, Yashin đã được trao cơ hội ra mắt Dynamo Moscow trong 1 trận giao hữu. Nhưng vì để thủ thành đối phương ghi bàn trực tiếp từ cú phát bóng, ông đã bị HLV gạt khỏi cuộc chơi. Sau khi trở lại với bóng đá từ môn khúc côn cầu, Yashin đã trở thành 1 con người khác, nhất là ở thời điểm đó Dynamo đã chia tay 2 thủ thành Valter Sanaya và Alexei Khomich.
Được thi đấu thường xuyên, tài năng của Lev Yashin ngày một nở rộ. Ngay ở mùa giải đầu tiên, ông đã giúp Dynamo Moscow giành cú đúp danh hiệu và được ĐTQG Liên Xô triệu tập.
Thay đổi vai trò của một thủ môn
Tài năng của Lev Yashin được thể hiện rõ qua những màn cứu thua không tưởng. Tuy nhiên, điều mà người ta nói tới nhiều nhất về người gác đền huyền thoại này là việc thay đổi vai trò của một thủ môn.
 |
Ở thời đại ấy, hầu hết các thủ thành đều đá bóng một cách không chủ đích lên phía trên sau những pha cứu thua. Nhưng Yashin thì khác! Ông có tố chất thủ lĩnh và xem phát bóng là cơ hội để đội nhà chơi phản công. Bởi vậy, Yashin bắt đầu ném bóng cho các đồng đội. Thậm chí, ông còn sẵn sàng rời bỏ vòng cấm để hỗ trợ phòng ngự. Đấy là điều chưa từng xuất hiện trước thời Yashin. Cũng từ đó, vai trò của thủ môn đã thay đổi đáng kể! Họ không chỉ đơn thuần là những người gác đền.
Lev Yashin được đặt biệt danh “Nhện đen” vì ông luôn mặc bộ đồ màu đen. Phản xạ cực nhanh của Yashin khiến người xem có cảm giác ông có “8 chân” giống 1 chú nhện. Động tác bắt bóng, cứu thua 1 tay của huyền thoại người Nga cũng trở thành cảm hứng cho rất nhiều thủ môn sau này. Bởi vậy, các nhà nghiên cứu bóng đá thế giới cho rằng Yashin là “nhà phát minh” đứng trong khung gỗ.
Trong sự nghiệp thi đấu, Yashin có tổng cộng 270 trận giữ trắng lưới và cản phá tới 150 cú đá phạt đền. Đây là con số đã nói lên sự vĩ đại của huyền thoại này.
Dấu ấn ở kỳ EURO đầu tiên
Lev Yashin được ĐT Liên Xô triệu tập tham dự VCK EURO đầu tiên (1960) khi ở tuổi 30. Lúc đó, ông được xem là trái tim và linh hồn của ĐT Liên Xô. Ông và các đồng đội đã may mắn khi không phải thi đấu với Tây Ban Nha ở trận tứ kết (được xử thắng vì Tây Ban Nha từ chối tham dự). Nhưng trên đất Pháp, chẳng ai cho rằng Liên Xô may mắn khi họ đã lừng lững tiến bước trên sự chắc chắn của Yashin.
 |
Trong trận bán kết với Tiệp Khắc, Lev Yashin đã có hàng loạt pha cản phá xuất thần giúp Liên Xô dễ dàng giành chiến thắng với tỷ số 3-0. Nhưng trận đấu đáng nhớ nhất với thủ thành huyền thoại này chính là trận chung kết với Nam Tư.
Cần phải nhớ rằng ở giải đấu năm đó, Nam Tư sở hữu hàng tấn công rất mạnh. Ở vòng bán kết, họ đã xuất sắc ghi 5 bàn vào lưới ĐT Pháp. Tuy nhiên, ở trận chung kết tranh cúp vô địch, hàng công Nam Tư với nhiều tên tuổi như Milan Galić, Dražan Jerković, Tomislav Knez,… đều phải ngả mũ trước tài nghệ khó tin của Lev Yashin.
Tất cả những gì Nam Tư làm được ghi là 1 bàn thắng được ghi ở cuối hiệp 1 nhờ công của Galic. Đầu hiệp 2, Liên Xô đã gỡ hòa 1-1 và đưa trận đấu vào hiệp phụ. Khi trận đấu chỉ còn lại 7 phút, Ponedelnik đã ghi bàn ấn định chiến thắng 2-1 cho Liên Xô. 7 phút cuối cùng của trận chung kết cũng là khoảng thời gian Yashin chơi như “lên đồng”. Và sau đó, ông được lựa chọn vào đội hình xuất sắc nhất giải.
Trở về sau giải đấu, Lev Yashin được chào đón nồng nhiệt và nhận giải thưởng Thủ thành xuất sắc nhất Liên Xô năm 1960, một sự ghi nhận xứng đáng đối với những đóng góp của ông vào chức vô địch lịch sử. Sau đó 3 năm, ông trở thành thủ môn đầu tiên và duy nhất cho đến ngày nay được trao danh hiệu Quả bóng vàng châu Âu.
Lịch sử bóng đá thế giới vẫn sẽ nhớ mãi cái tên Lev Yashin không chỉ bởi dấu ấn chói sáng ở kỳ EURO đầu tiên mà còn bởi những phát minh vĩ đại của ông ở vị trí gác đền…
